Fasogyfyngiad, fasoymlediad, crynu a chwysu
Ymateb i fod yn rhy oer yw fasogyfyngiad. Mae’r broses yn cynnwys culhau pibellau gwaed wrth arwyneb y croen i leihau colledion gwres drwy arwyneb y croen.
Ymateb i fod yn rhy boeth fasoymlediad. Mae’r broses yn cynnwys lledu pibellau gwaed wrth arwyneb y croen i gynyddu colledion gwres drwy arwyneb y croen.
Mae’r tabl hwn yn crynhoi’r ddwy broses.
| Rhy oer | Rhy boeth | |
| Proses | Fasogyfyngu | Fasoymledu |
| ¸é³ó²â»å·É±ð±ôï²¹³Ü | Yn culhau | Yn ymledu |
| Llif gwaed yng nghapilarïau’r croen | Yn lleihau | Yn cynyddu |
| Colli gwres o’r croen | Yn lleihau | Yn cynyddu |
| Proses | |
|---|---|
| Rhy oer | Fasogyfyngu |
| Rhy boeth | Fasoymledu |
| ¸é³ó²â»å·É±ð±ôï²¹³Ü | |
|---|---|
| Rhy oer | Yn culhau |
| Rhy boeth | Yn ymledu |
| Llif gwaed yng nghapilarïau’r croen | |
|---|---|
| Rhy oer | Yn lleihau |
| Rhy boeth | Yn cynyddu |
| Colli gwres o’r croen | |
|---|---|
| Rhy oer | Yn lleihau |
| Rhy boeth | Yn cynyddu |
Pan rwyt ti’n oer, efallai y byddi di’n dechrau crynu. Mae crynu yn cael ei achosi gan gyhyrau sy’n cyfangu’n anwirfoddol. Er mwyn i gyhyr gyfangu, mae angen egni o Adwaith cemegol sy’n digwydd mewn celloedd byw, gan ddefnyddio glwcos ac ocsigen i ryddhau'r egni sydd ei angen ar organebau i fyw. Carbon deuocsid a dŵr yw sgil gynhyrchion resbiradaeth. sy’n rhyddhau gwres. Mae’r gwres yn cael ei ddefnyddio i gynhesu’r corff.
Pan rwyt ti’n rhy boeth, byddi di'n chwysu. Mae chwys yn cael ei gynhyrchu gan y chwarennau chwys ac mae’n teithio i fyny’r ddwythell chwys ac allan o’r mandwll chwys i arwyneb y corff. Yma bydd y dŵr yn y chwys yn anweddu, gan gymryd gwres o’r corff gydag ef. Mae eich corff yn defnyddio’r mecanwaith hwn i oeri.