Cerddi Rownd 1
1 Trydargerdd (sef cerdd gaeth neu rydd sydd, fel un o negeseuon Twitter, heb fod dros 140 o nodau cyfrifiadurol): Cyngor i Gadw’n Ddiogel
Talybont
I’r sawl sy’n gwrthod mwgwd
Wrth siopa am dorth wen,
Wel tyned ei bans amdano
A gwisged am ei ben.
Gwenallt Llwyd Ifan 9
Dros yr Aber
#ArhoswchAdre
Yn fy un risg leiaf i, yn fy un
rheol fach ’di’i thorri,
fe fydd wedyn dy un di,
a’r un a’r un yn cronni...
Rhys Iorwerth 9.5
Cynigion ychwanegol
Wrth i ti adael dy dΕ· gwyn yn fodlon
wedi arhosiad tadol a bodlon,
rhag i ti gael rhyw hen godwm cas,
gad gole mlaen wrth i ti fynd mas. AP
Er y rheolau claear, mae hi’n iawn
mwynhau fesul pedwar,
a iawn i’r bois fynd i’r bar
am win ac i lowcio medd...
os yw hynny mewn senedd.
Os wyt ti'n mynd mas gyda'r wejen
ryw noson am gêm fach o sboncen
bydd di yn ddiogel
â shots dan y bogel,
a gafel yn dynn yn dy handlen.
2 Cwpled caeth yn cynnwys unrhyw derm ariannol
Talybont
Pa rai ffôl a etholwyd
all gyfiawnhau banciau bwyd?
Anwen Pierce 9
Dros yr Aber
Gwae ni fod rhaid i’r ifanc
orfod byw ar fwyd y banc.
Carwyn Eckley 9.5
Cynigion ychwanegol
I’r awyren heulwen ha’,
fuaswn angen Visa.GLLI
Er y clwyf yn nhir y clo,
eu cynnen yw’r pres cinio.Ap
Gwario’r ydwyf ar gredyd,
gwario heb wario dim byd!
Da o hyd ydyw hadoc
a gwres y dΕµr i greu stoc.
Nid yw mil ond newid mân
i’r gΕµr sy’n graig o arian.
Bydd, cyn dolur rhydd, fog rôl
yn yswiriant amserol.
3 Limrig yn cynnwys y llinell ‘Mae gennyf yr holl gymwysterau’
Talybont
Mae gennyf yr holl gymwysterau,
Dwy radd, a thystysgrif uwch sgiliau.
Ces FAFTA am sgriptio
Ac Oscar am actio,
A deg am sgrifennu limrigau.
Delyth Ifan 8.5
Dros yr Aber
Mae gennyf yr holl gymwysterau
i farnu’r da byw yn y sioeau.
Rwy’n Gofi o’r dre,
a gwn mai “mΕµ-mê”
ddwed rhai, a “mê-mΕµ” y rhai gorau.
Rhys Iorwerth 8.5
Cynigion ychwanegol
Mae gennyf yr holl gymwysterau
I arwain yr Unol Daleithiau,
Rwy’n hoffi dweud celwydd,
A thrydar haerllugrwydd,
Ac rwy’n glynu fy ngwallt ’da styffylau.
Mae gennyf yr holl gymwysterau:
BEd a BMath, tystysgrifau
MChem, BSc,
DLit, LLB,
LittD... Ond dwi methu cau ’nghreiau.
Mae gennyf yr holl gymwysterau
a'r gallu i greu'r limrig gorau
ond sa i moyn.
4 Cywydd (heb fod dros 12 llinell): Agoriad
Talybont
Yes Cymru
Yng nghilfachau caeau’r co’,
a’r brwydrau’n haenau yno.
Yn y brwyn, mannau bryniog,
llwyni ynn; pob Llyn-Na-Nog.
Rhwng cloriau’r llyfrau a’u llwch,
hyd y waliau’n dawelwch.
Mae trysor sy’n rhagori;
Croes Naid yn ein henaid ni.
Awn, mentrwn, chwiliwn a chael
rywfodd y dur i’w afael,
ac agor cist yn ddistaw
a hyder llwyr yng nghledr llaw.
Gwenallt Llwyd Ifan 10
Dros yr Aber
Mae’n ‘USA!’ o reiat.
Ac ar gyrch i wasgu’r gât,
Daw’r fyddin daer o fyddar,
Ei rhesi gwyn ar y sgwâr
Eisiau gwaed. Mae fel oes gynt,
A’r hewl dan dymer helynt.
Ond â Ionawr, daeth gwawr gall.
Ymlaen, nawr, mae lôn arall.
Mae’n llain hir, mae’n llawn eira,
Lôn yw hon dan len o iâ,
A’r dasg, er oered yw hi,
Yw i’r haul ei meirioli.
Carwyn Eckley 10
5 Pennill ymson mewn ffatri
Talybont
Ymson siaced
Fe redai’r bysedd bychain
yn chwim wrth fwytho’m defnydd.
A’i dwylo'n gweithio’n gywrain
i bwytho’m hem â nodwydd.
’R ôl gorffen ei llafuriau
daw’r label i ddwblu ‘mhris.
Ac am ei siaced hithau?
Nid yw ond cot o chwys.
Phillip Thomas 9
Dros yr Aber
Rwyf eto’n gweithio. Yn hir y gwthiaf
i ddodwy dau Εµy’n y budredd ’danaf
(a thin, o’u herwydd, yn poethi’n araf).
Mae’n dasg nerthol, a thragwyddol holaf
wrth wyro i gowntio: beth ddaeth gyntaf?
Ai’r wyau hyn ynteu fi yw’r hynaf?
A thrwy ’mhig am blwc, am hyn y clwciaf.
Ond yna i mi daw’r cwestiwn mwyaf:
fi’r iâr browd; y fo’r Εµy braf... af ati
yn ddoeth i holi: pa un ddaeth olaf?
Rhys Iorwerth 9
Cynigion ychwanegol
Mae’r olaf wedi ’madael,
Y bois aeth tua thre’,
A thrwy’r ffenestri bylchog
Daw’r brain i hawlio’r lle,
A throf i gael rhyw olaf gip
Ar oes o lafur, yn y sgip.
O’m blaen, yn ôl y trefniant, dyma’r gwleidydd mewn hi-viz
yn ffug astudio ’mheiriant ac yn smalio’i drin fel whizz.
Mae’n ysgwyd llaw fel io-io, yna’n fflachio gwên fawr gam,
cyn dianc, heb ffarwelio, i roi’r llun ar Instagram.
6 Cân ysgafn (heb fod dros 20 o linellau): Clensio’r Ddêl
Talybont
Cychwynnodd fy ngofid wrth agor y post,
A chyn canol bore roedd fy mhen bach i’n dost,
Cans yno’n swyddogol mewn dogfen ffwl-sgap
Roedd cynnig i brynu fy fferm, ac un map.
Archwiliais ei gynnwys â geiriadur wrth law,
Es allan i stydio y map yn y glaw,
A deuthum i’r casgliad fod ffortiwn i’w wneud
Pe gwerthid y cyfan, nid wyf yn gor-ddweud.
Rhyw gwmni o bant oedd am brynu y tir
A throi eto’n gors y ddôl ffrwythlon ir.
Byddai’r tΕ·’n cael ei ddymchwel gan y diawled bach ewn,
I atal neb lleol rhag symud i mewn.
Byddai warden yn trigo mewn cwt yn yr ardd
Tra llenwid y gelltydd â bleiddiaid di-wardd.
Yn pori y gors fyddai byffalo dΕµr
Ac ambell greadur cynhenid mae’n siΕµr.
Cawn fy nhalu yn syth pe ildiwn pob hawl,
A bron i mi werthu fy enaid i’r diawl,
Ond pwyllais wrth gofio am gytundeb mwy
A wnes gyda’m hwyrion a’u dyfodol hwy.
Phil Davies 8.5
Dros yr Aber
Rwy wedi prynu cacen, y ddrutaf yn y siop.
Mae cwafers rownd yr ochrau, a cheirios ar ei thop.
Mae dwsin o ffyn coctel yn sdico mas o’r gac
ac ar bob ffon yn dalog mae baner Union Jack.
Rwy wedi penderfynu ei chadw ar y seld
a chaead gwydr drosti er mwyn i bawb ei gweld.
Godidog yw ei gwead, mor berffaith yw ei blas.
(Wel, dyna rwy’n dychmygu o’i gweld hi o’r tu fas).
Wrth drafod dêl y gacen, ro’n innau’n teimlo’n ewn:
Ei golwg sydd bwysicaf, nid sut beth yw tu mewn.
Er hyn, o’r disgrifiadau, mae’n hyfryd drwyddi i gyd,
llawn sbeisys tra egsotig, a llwyth o gognac drud.
Mae’r wyau’n dod o Iwerddon, y marsipán o Sbaen,
y blawd o’r Iseldiroedd, a’r ffrwythau fesul haen
o Ffrainc, Gwlad Belg a’r Eidal, a’r menyn o Wlad Pwyl.
Ac ro’n i’n benderfynol o’i derbyn cyn yr Ε΄yl.
Er mwyn ei chael yn brydlon, fe wnes beth gwirion bost:
cytunais ar un cymal heb lwyr gyfrifo’r gost.
Os ydw i am ei bwyta, a dyma’r geiriad ffôl,
cyn cael un darn o’r gacen rhaid yw ei rhoi hi’n ôl.
Iwan Rhys 9
7 Ateb llinell ar y pryd ; Ofnwn y dΕµr dwfwn, du Neu Ofnwn y dΕµr dwfn a du
Talybont
Yn y pwll nad yw'n pallu,
ofnwn y dwr dwfwn du.
Phil Davies
Dros yr Aber
Â’r lan ar fin diflannu,
ofnwn y dΕµr dwfwn, du.
Marged Tudur 0.5
8 Telyneg (heb fod dros 18 llinell): Rhith
Talybont
Mae Chwefror yn agor a niwl
y bore’n rhyn, y barrug mor styfnig am y wig
a Mawrth rhywle’n bell ar orwel ein byd.
Simneiau dros doeau o darth
yn anadlu plu dros y plwyf,
a’r garthen wen yn haenau.
Siapiau yn y golau gwan, a chymylau’r lluniau llaith
yn barêd o ysbrydion.
Yn y dail o dawelwch o dan droed y goedwig,
pydredd y llynedd yw’r lluniau.
Cerddwn i’r Gwndwn a’r gât yn wich o’n hôl.
Daliwn oerfel yn ein hanadl nerfus;
chwilotwn, a chael eto’r ddraenen wen yn finiog.
Brath ei nodwyddau’n dechrau magu dail
yn wyrdd rhwng muriau’r murddun.
Gwenallt Llwyd Ifan 9.5
Dros yr Aber
Troi i’r chwith wrth y blwch ffôn sy’n mygu dan ager graffiti
a genod yn byrstio o’r bws pedwar i ddympio ceiniogau,
deialu rhifau a chlymu cord yn fodrwyau am fysedd,
heibio i’r ysgol a’i hoglau tanjarins a chartons llefrith
a sgert a sanau’n cuddio cleisiau ar bengliniau,
ger Highfield cyflymu cyn i Mrs Hughes fy rhwydo
a sodro bys i glust wrth i’r rottweiler fynd i ffeit efo’r ffens,
ymlaen at yr Eglwys lle bu ’nhrwyn yn crychu ar ffenestri lliw
a dwi’n plygu ’mhen, rhag ofn i mi ddal llygaid y cerrig beddi
ac mi welai’r twll yng ngwrych y tΕ· haf a’r gastanwydden
a blediwyd â bat criced nes bo’r concyrs yn sbydu hyd y lawnt
gan gyrraedd y pant lle nad oes golau stryd,
dim ond deryn yn sownd mewn drain
a dyn mewn côt hir ddu yn barod i nghipio os na frysia’ i am adra,
ar yr allt, mae ’nwylo’n greddfol gau am frêcs beic
ac ym mhen y lôn mae Twm sy’n gwybod bod o-bach yn sΕµn fy sgidiau
a daw â’i gynffon i gosi ’nghoesau wrth i mi gamu drwy’r adwy
am y tΕ· lle gallwn unwaith droi bwlyn ei ddrws.
Marged Tudur 9.5
9 Englyn: Llif
Talybont
Washington James
Ei dwylan fu iddo’n deulu – ei rhuthr
a'i rhwysg oedd ei Gymru.
'Leni, a'i Deifi o'i du,
aeth i’w Genarth â’i ganu.
Anwen Pierce 9
Dros yr Aber
Giatiau tai sy’n fagiau tywod; er hyn,
mae’r holl res yn nabod
sΕµn dilyw. Er byw a bod
mewn gobaith, maen nhw’n gwybod.
Rhys Iorwerth 9
Cynigion ychwanegol
Y saer mud
Ni thawelwyd morthwylion – nac erfyn;
daeth i gerfio'i straeon
wrth ei waith, a'i afiaith o'n
llafar ymysg y llifion.
Tyddyn. Bwthyn. Airbnb. I gyd
ar gael am bris llogi.
I gyd, o’u gwagio, wedi
creu tir neb o’n cartre ni.
