�鶹Լ��

Mae angen dau riant ar gyfer atgenhedlu rhywiol. Yn ystod y broses hon bydd cnewyllyn gamet gwryw yn ymasu â chnewyllyn gamet benyw, gan gynhyrchu cell newydd a elwir yn sygot.

Mewn bodau dynol, mae pob gamet yn cynnwys 23 cromosom, hanner y nifer a geir yng nghelloedd eraill y corff. Pan fydd y gametau gwryw a benyw’n ymasu, maent yn troi’n sygot, sydd yn ei dro’n troi’n embryo newydd yn cynnwys y set lawn o 46 cromosom – hanner gan y tad a hanner gan y fam.

Ffrwythloni yw’r term am yr ymasiad gametau yma.

Caiff gametau eu ffurfio trwy fath o gellraniad, sef meiosis. Mewn anifeiliaid, sberm ac wyau yw’r gametau.

Mewn planhigion blodeuol, paill ac wyau yw’r gametau.

Mewn meiosis:

• gwneir copïau o’r wybodaeth enetig
• mae’r gell yn rhannu ddwywaith i ffurfio pedwar gamet, pob un ag un set o gromosomau a elwir yn gelloedd haploid
• mae pob gamet yn wahanol i’w gilydd yn enetig. Maen nhw'n dangos amrywiad

Cymharu mitosis a meiosis