�鶹Լ��

Rydyn ni’n gallu ymchwilio i gyfradd trydarthu drwy fesur y gostyngiad mewn ��à�� yn sgil colli dŵr, neu drwy fesur cyfaint y dŵr sydd wedi ei amsugno.

Gostyngiad mewn ���

Mae posib ymchwilio i ostyngiad mewn ��à�� planhigyn oherwydd trydarthiad gan ddefnyddio’r dull canlynol:

1. Dewis pedair deilen o faint tebyg.
2. Gorchuddio arwyneb y dail gyda jeli petroliwm fel sy’n cael ei ddangos yn y diagram.
3. Cofnodi ��� cychwynnol y dail.
4. Ar ôl 24 awr, cofnodi ��à�� y dail a chyfrif canran y gostyngiad mewn ��à��.

Dyma'r canlyniadau.

Potomedr

Gallwn ni ddefnyddio potomedr i fesur cyfradd trydarthiad sy’n gyfrannol i mewnlifiad dŵr. Dydyn ni ddim yn gallu mesur trydarthiad yn uniongyrchol oherwydd bydd rhywfaint o’r dŵr yn cael ei ddefnyddio yn ystod ffotosynthesis. Gallwn ni gyfrifo cyfradd trydarthiad drwy fesur y pellter mae swigen aer yn ei deithio mewn tiwb capilari mewn amser penodol. Y cyflymaf mae’r swigen yn symud, y mwyaf yw cyfradd mewnlifiad dŵr – ac felly y mwyaf rydyn ni’n tybio yw’r gyfradd trydarthu.

Rydyn ni’n cydosod y potomedr o dan y dŵr i osgoi swigod aer dieisiau yn sylem y planhigyn – gallai hyn darfu ar y llif trydarthol. Rydyn ni’n selio pob uniad â jeli petroliwm i wneud y cyfarpar mor aerglos â phosibl.

Dull

1. Rhoi un swigen aer yn y tiwb capilari.
2. Agor y tap ar y gronfa i ychwanegu dŵr i wthio’r swigen aer yn ôl at sero ar y raddfa.
3. Dechrau amserydd a mesur amser penodol.
4. Cofnodi’r pellter mae’r swigen aer wedi’i deithio ar hyd y raddfa.
5. Gallwn ni ailadrodd yr arbrawf â gwahanol amodau amgylcheddol.

Y cyflymaf mae’r swigen yn symud, y mwyaf yw cyfradd mewnlifiad dŵr – ac felly y mwyaf yw’r gyfradd trydarthu.

Ffactorau sy’n effeithio ar gyfradd

Mae’r gyfradd trydarthu yn cael ei heffeithio gan sawl ffactor, gan gynnwys:

• tymheredd
• lleithder
• cyflymder gwynt
• tanbeidrwydd golau

Mae’r tabl yn dangos effeithiau gwahanol ffactorau ar gyfradd trydarthu.