Sylem a ffloem
Mae gan blanhigion feinweoedd i gludo dŵr, maetholion a mwynau.
- Mae Tiwbiau cul, gwag gyda lignin sy’n gyfrifol am gludo dŵr a mwynau mewn planhigion. yn cludo dŵr a halwynau mwynol o’r gwreiddiau i fyny i rannau eraill o’r planhigyn.
- Mae Y pibellau mewn planhigion sy’n cludo siwgrau. yn cludo swcros ac Y blociau adeiladu sy’n gwneud moleciwl protein. rhwng y dail a rhannau eraill o’r planhigyn.
Mae’r tabl hwn yn egluro beth sy’n cael ei gludo gan y sylem a’r ffloem.
| Meinwe | Beth sy’n cael ei symud | Proses |
| Sylem | Dŵr a mwynau | Llif trydarthol |
| Ffloem | Swcros ac asidau amino | Trawsleoliad |
| Meinwe | Sylem |
|---|---|
| Beth sy’n cael ei symud | Dŵr a mwynau |
| Proses | Llif trydarthol |
| Meinwe | Ffloem |
|---|---|
| Beth sy’n cael ei symud | Swcros ac asidau amino |
| Proses | Trawsleoliad |
Sylem
Mae sylem aeddfed yn cynnwys celloedd marw hirgul, wedi eu trefnu o un pen i’r llall i ffurfio tiwbiau parhaus.
Tiwbiau sylem aeddfed:
- dydyn nhw ddim yn cynnwys Y sylwedd tebyg i jeli y tu mewn i gell lle mae’r holl adweithiau cemegol yn digwydd.
- maen nhw’n Sylwedd dydy hylifau ddim yn gallu pasio drwyddo. i ddŵr
- mae ganddyn nhw furiau cadarn sy’n cynnwys deunydd prennaidd, sef lignin
Ffloem
Mae ffloem yn cynnwys celloedd byw wedi eu trefnu o un pen i’r llall. Yn wahanol i sylem, mae tiwbiau ffloem yn cynnwys cytoplasm, ac mae hwn yn mynd drwy dyllau’r plat hidlo o un gell i’r un nesaf.
Mae ffloem yn cludo swcros ac asidau amino i fyny ac i lawr y planhigyn. Y broses o gludo deunydd wedi’i hydoddi o fewn planhigyn. ydy’r enw ar hyn. Yn gyffredinol, mae hyn yn digwydd rhwng lle mae’r sylweddau yn cael eu gwneud (y ffynonellau) a lle maen nhw’n cael eu defnyddio neu eu cadw (y suddfannau/sincs).
Mae hyn yn golygu, er enghraifft, bod swcros yn cael ei gludo:
- ffynonellau yn y gwreiddyn i suddfannau yn y dail yn ystod y gwanwyn
- ffynonellau yn y dail i suddfannau yn y gwreiddyn yn yr haf
Mae cemegau sy’n cael eu defnyddio, fel Cemegyn sy’n cael ei ddefnyddio i ladd plâu, fel y nematod coden tatws, sef pla sy’n dinistrio cnydau tatws., hefyd yn symud drwy’r planhigyn drwy drawsleoliad.