�鶹Լ��

Sylwedd sydd ei angen ar gyfer twf, adferiad a metabolaeth ydy maetholyn. Dyma’r tri phrif faetholyn:

• carbohydradau
• proteinau
• lipidau (brasterau ac olewau)

Pan mae’r maetholion hyn yn mynd i mewn i’r corff, maent yn foleciwlau mawr ac anhydawdd. Er mwyn i’r corff allu amsugno’r maetholion hyn a’u cludo nhw yn llif y gwaed, i’r holl gelloedd lle mae eu hangen, mae’n rhaid treulio’r moleciwlau hyn.

Moleciwlau biolegol

Carbohydradau

Mae startsh yn garbohydrad cadwyn hir. Mae’n anhydawdd. Yn ystod treuliad, mae’r ensym carbohydras yn ei dorri’n foleciwlau glwcos unigol sy’n ddigon bach a hydawdd i gael eu cludo yn y gwaed i’r celloedd ar gyfer resbiradaeth, neu i gael eu storio ar ffurf glycogen yn yr afu/iau.

Proteinau

Cadwynau hir o asidau amino yw proteinau. Yn ystod treuliad, mae’r ensym proteas yn eu torri nhw’n asidau amino unigol sy’n fach ac yn hydawdd; mae celloedd yn gallu defnyddio’r rhain i adeiladu proteinau newydd.

Lipidau

Mae lipidau’n foleciwlau mawr. Yn ystod treuliad, mae’r ensym lipas yn eu torri nhw’n asidau brasterog a glyserol. Mae’r corff yn gallu defnyddio’r rhain i ddarparu egni.

Profion bwyd

Gallwn ni ddefnyddio gwahanol gemegion neu adweithyddion yn y labordy i ganfod oes math o fwyd yn bresennol ai peidio.

Profion am garbohydradau

Startsh – rydyn ni’n profi am startsh â chemegyn o’r enw ï�ǻ徱��. Mae hydoddiant ï�ǻ徱�� yn hylif lliw brown. Os yw’n dod i gysylltiad â startsh, mae’n troi’n las/du.

Glwcos – i brofi am glwcos, mae angen cemegyn o’r enw adweithydd Benedict. Mae ganddo liw glas, ac mae angen ei wresogi’n egnïol gyda’r sampl i ddangos newid lliw. Os oes glwcos yn bresennol, gallai amrywiaeth o liwiau ymddangos sy’n dynodi crynodiad cymharol y glwcos yn y sampl.

Protein – i brofi am brotein, mae angen cemegyn o’r enw hydoddiant biwret. Mae ganddo liw glas, ond mae’n troi’n fioled ym mhresenoldeb protein.

Tabl crynodeb