Â鶹ԼÅÄ

Clefyd coronaidd y galon

Mae’r rhydwelïau coronaidd yn cyflenwi gwaed i gyhyr y galon. Mae’r rhain yn gallu cael eu cau gan sy’n cynnwys , gan arwain at glefyd coronaidd y galon.

Diagram o galon â'r rhydwelïau coronaidd chwith a de wedi'u labelu. Mae rhan wedi'i chwyddo'n dangos plac yn cronni ar waliau'r rhydweli goronaidd chwith.

Os ydy rhydweli goronaidd yn cau, mae’r cyflenwad gwaed i ran o’r galon yn cael ei dorri i ffwrdd. Dydy’r rhan honno o’r galon ddim yn gallu parhau i gyfangu, gan achosi trawiad ar y galon.

Trawstoriad drwy ddwy rydweli, un wedi'i labelu'n 'Rhydweli normal', y llall yn 'Rhydweli'n culhau'. Mae'r diagram yn dangos sut mae plac yn achosi llif gwaed annormal os yw'n cronni mewn rhydwelïau.
Figure caption,
Trawstoriad yn dangos sut mae plac yn achosi llif gwaed annormal mewn rhydwelïau sydd wedi eu heffeithio

Achosion posibl clefyd coronaidd y galon

Mae’r rhain yn cynnwys:

  • deiet gwael – mae bwyta mwy o yn tueddu i gynyddu lefelau cholesterol
  • halen – mae bwyta gormod o halen yn achosi pwysedd gwaed uchel
  • mae straen ac ysmygu yn cynyddu pwysedd gwaed
  • diffyg ymarfer corff
  • ffactorau genetig
Overweight man’s belly being measured with tape
Image caption,
Mae diffyg ymarfer a bod dros bwysau yn gallu cynyddu’r risg o glefyd coronaidd y galon

Does dim ffordd berffaith o wella clefyd . Mae llawer o wahanol fathau o driniaeth, ac mae manteision ac anfanteision i bob un.

TriniaethDisgrifiadManteisionAnfanteision
StatinauMeddyginiaeth ddyddiol i reoli lefel colesterol y gwaedMae’r cyffuriau’n gostwng lefelau colesterol y gwaedMaen nhw’n gallu achosi sgil effeithiau
AngioplastiLlawdriniaeth i roi balŵn bach mewn pibell waed ac yna ei enchwythu i gael gwared ar rwystrGwella llif gwaed yn y pibellau gwaed coronaidd i atal trawiad ar y galonDim ond mesur dros dro yw hyn ar adegau
Newidiadau i ffordd o fywDeiet ac ymarfer corff, rhoi’r gorau i ysmygu ac atiLleihau’r risg o glefyd y galon a gostwng pwysedd gwaedMae angen llawer o rym ewyllys i gynnal y newidiadau
Statinau
DisgrifiadMeddyginiaeth ddyddiol i reoli lefel colesterol y gwaed
ManteisionMae’r cyffuriau’n gostwng lefelau colesterol y gwaed
AnfanteisionMaen nhw’n gallu achosi sgil effeithiau
Angioplasti
DisgrifiadLlawdriniaeth i roi balŵn bach mewn pibell waed ac yna ei enchwythu i gael gwared ar rwystr
ManteisionGwella llif gwaed yn y pibellau gwaed coronaidd i atal trawiad ar y galon
AnfanteisionDim ond mesur dros dro yw hyn ar adegau
Newidiadau i ffordd o fyw
DisgrifiadDeiet ac ymarfer corff, rhoi’r gorau i ysmygu ac ati
ManteisionLleihau’r risg o glefyd y galon a gostwng pwysedd gwaed
AnfanteisionMae angen llawer o rym ewyllys i gynnal y newidiadau