Deall cymarebau
Mae cymhareb yn dangos y berthynas rhwng dau nifer.
Mae'n cymeryd 1.2 munud i orffen cylchdro wrth deithio ar gyflymder o 25 Speedy Sprints.
Gan fod y cyflymder a鈥檙 amser mewn cyfrannedd gwrthdro, ni elli raddio i fyny i ganfod y gymhareb newydd, rhaid i ti ddefnyddio鈥檙 berthynas, \({c}=\frac{k}{a}\). Trwy amnewid y gwerthoedd ar gyfer \({c}\) ac \({a}\), gallwn ganfod y cysonyn \({k}\); 10 = \(\frac{k}{3}\), \({k}\) = 10 脳 3 = 30. Nawr gallwn ddefnyddio鈥檙 hafaliad \({c}=\frac{30}{a}\) i gyfrifo鈥檙 amser pan fo鈥檙 cyflymder yn 25:
25 = \(\frac{30}{a}\), \({a}\) = 30 梅 25 = 1.2 munud.
Mae鈥檔 cael ei ysgrifennu ar ffurf a:b, sy鈥檔 cael ei ddarllen fel 鈥榓 i b鈥.
Enghraifft
Mae gan Jon becyn o losin. Mae鈥檔 eu rhannu 芒鈥檌 ffrind mewn cymhareb o 3:2. Mae hyn yn golygu am bob tri darn o losin mae John yn eu bwyta, mae鈥檔 rhoi dau i鈥檞 ffrind.
Os yw Jon yn bwyta 15 losin (5 脳 3), bydd ei ffrind yn cael 10 losin (5 脳 2).
Question
Mae bara鈥檔 cael ei wneud trwy ddefnyddio pum rhan o flawd i dair rhan o hylif.
a) Ysgrifenna gymhareb yr hylif i鈥檙 blawd.
b) Os yw鈥檙 rys脿it yn gofyn am 200 g o flawd, faint o hylif fydd ei angen?
a) 3:5
Gan fod y cwestiwn yn gofyn am gymhareb yr hylif i鈥檙 d诺r, rhaid i ti ysgrifennu nifer y rhannau o hylif yn gyntaf, ac yna鈥檙 blawd.
b) Pum rhan = 200
Un rhan = 200 梅 5 = 40
Tair rhan = 3 脳 40 = 120
Bydd angen 120 ml o hylif.
Question
Mae bisgedi cwcis yn cael eu gwneud trwy ddefnyddio鈥檙 gymhareb 3:2:1 o flawd, braster a siwgr.
Os yw rys脿it yn gofyn am 150 g o flawd, faint o fraster a siwgr sydd eu hangen?
Tair rhan = 150 g
Rhanna 150 芒 thri i weld faint yw gwerth un rhan
Un rhan = 50 g
Braster = Dwy ran = 2 脳 50 = 100 g
Siwgr = Un rhan = 50 g