Soned
Mae mesur y soned yn fwy caeth na cherdd ar fydr ac odl am fod yna reolau pendant i鈥檙 mesur, ond nid oes cynghanedd ynddi.
Mae鈥檙 soned yn fesur poblogaidd. Mae Y Llwynog gan R Williams Parry a T欧鈥檙 Ysgol gan T H Parry Williams yn rhai enwog.
Y math mwyaf poblogaidd o soned yw'r soned Shakespearaidd. Mae wedi ei henwi ar 么l y dramodydd enwog, William Shakespeare, a oedd yn defnyddio鈥檙 patrwm yn rheolaidd.
Beth yw patrwm soned Shakespeare? Edrycha ar y soned Ofn gan Hywel Griffiths.
- Mae 14 llinell mewn soned.
- Mae鈥檔 dilyn patrwm odli: a b a b c ch c ch d dd d dd e e
- Mae deg sillaf ymhob llinell.
- Mae soned wedi ei rhannu鈥檔 ddwy. Yr wyth llinell gyntaf sef wythawd a鈥檙 chwe llinell olaf sef chwechawd. Fel arfer, mae naws neu gyfeiriad y gerdd yn newid ar 么l y volta, sef llinell anweledig rhwng yr wythawd a鈥檙 chwechawd.
Question
Mae dewis y mesur addas ar gyfer cerdd yn bwysig i adlewyrchu testun y gerdd. Pam dewisodd Hywel Griffiths mesur y soned i Ofn?
Mae strwythur pendant y soned yn addas ar gyfer testun y gerdd hon am fod rheolau鈥檙 mesur yn cyfleu caethiwed pobl, yn yr achos hwn dan gaethiwed ofn. Mae strwythur yr wythawd a鈥檙 chwechawd yn caniat谩u i鈥檙 bardd i roi ergyd i鈥檙 darllenydd a'i orfodi i feddwl oherwydd y volta. Ar 么l y volta mae soned yn newid cywair, hynny yw mae'n rhoi persbectif gwahanol ar ran gyntaf y soned neu'n dangos newid yn y sefyllfa sydd o dan sylw. Yn y gerdd Ofn, mae鈥檔 dweud diffoddwch y teledu am y tro
ar 么l y volta ac mae hynny yn awgrym i'r annog y darllenydd i feddwl drosto ei hun am gynnwys rhan gyntaf y soned.
Mae ei agwedd yn fwy positif ar ddiwedd y gerdd ac yn awgrymu y dylai鈥檙 darllenydd gofleidio鈥檙 anwybod. Y dylanwadau allanol sy鈥檔 ein caethiwo, dylanwadau fel y teledu a鈥檙 straeon sydd yn y newyddion. Neges y bardd yw, os ydyn ni鈥檔 dewis peidio gwrando ar y teledu a'r newyddion, gallwn fod yn rhydd. Mae鈥檙 soned yn adlewyrchu鈥檙 ddwy ochr - caethiwed a rhyddid. Mae ganddi ychydig o reolau sy鈥檔 rhaid cadw atynt ond nid yw鈥檙 mesur yn gwbl gaeth.
More guides on this topic
- Etifeddiaeth gan Gerallt Lloyd Owen
- Ofn gan Hywel Griffiths
- Y Coed gan Gwenallt
- Walkers' Wood gan Myrddin ap Dafydd
- Tai Unnos gan Iwan Llwyd
- Rhaid peidio dawnsio... gan Emyr Lewis
- Y Ferch wrth y Bar yng Nghlwb Ifor gan Rhys Iorwerth
- Gweld y Gorwel gan Aneirin Karadog
- Eifionydd gan R Williams Parry
- Y Sbectol Hud gan Mererid Hopwood
- Cymharu dwy gerdd
- Nodweddion arddull
- Y mesurau caeth