Idiomau a chystrawennau Saesneg
Mae idiomau yn medru cyfoethogi iaith pan maen nhw'n cael eu defnyddio'n gywir. Mae idiom yn cyfeirio at frawddeg neu ddywediad na all rywun ei ddeall heb wybod yr ystyr y tu ôl i'r idiom. Weithiau gall pobl sydd ddim yn siarad iaith fel iaith gyntaf gamddeall idiomau. Dyma enghreifftiau o idiomau yn yr iaith Gymraeg:
- Arllwys y glaw
- Ar bigau'r drain
- A'i wynt yn ei ddwrn
- Yn wên o glust i glust
- Gwneud ei orau glas
- Mae hi wedi canu arna i
- Dros ben llestri
Mae dylanwad y Saesneg yn aml yn arwain at gyfieithiadau llythrennol o idiomau Saesneg a chystrawennau chwithig. Dyma enghreifftiau o idiomau a chystrawennau Saesneg na ddylid eu defnyddio yn y Gymraeg.
| Cystrawen anghywir | Cystrawen gywir |
| "Dw i wedi ei gael o i fyny i fa'ma!" meddai'r fenyw wrth ei phlant. | "Dw i wedi cael llond bol!" meddai'r fenyw wrth ei phlant. |
| "Beth sydd wedi cymryd lle fan hyn?" gofynnodd yr heddwas. | "Beth sydd wedi digwydd fan hyn?" gofynnodd yr heddwas. |
| Mae'r ci yn cyfarth i gyd o'r amser. | Mae'r ci yn cyfarth trwy'r amser. |
| Roedd e'n gwybod y dyn oedd yn cael ei holi ar y newyddion. | Roedd e'n adnabod y dyn oedd yn cael ei holi ar y newyddion. |
| Penderfynodd hi beidio cerdded i'r dre achos ei bod hi'n bwrw cathod a chŵn. | Penderfynodd hi beidio cerdded i'r dre achos ei bod hi'n bwrw bwrw hen wragedd â ffyn. |
| Roeddwn i dros y lleuad pan sgoriodd Cymru. | Roeddwn i wrth fy modd pan sgoriodd Cymru. |
| "Paid anghofio troi'r teledu i ffwrdd," dywedodd ei fam. | "Paid anghofio diffodd y teledu," dywedodd ei fam. |
| Dw i'n eistedd arholiad yfory. | Dw i'n sefyll arholiad yfory. |
| Dw i'n teimlo'n sal ar ôl bwyta rhy gormod. | Dw i'n teimlo'n sal ar ôl bwyta gormod. |
| Mae'r ffôn yn mynd yn aml yn ein tŷ ni. | Mae'r ffôn yn canu yn aml yn ein tŷ ni. |
| Cystrawen anghywir | "Dw i wedi ei gael o i fyny i fa'ma!" meddai'r fenyw wrth ei phlant. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | "Dw i wedi cael llond bol!" meddai'r fenyw wrth ei phlant. |
| Cystrawen anghywir | "Beth sydd wedi cymryd lle fan hyn?" gofynnodd yr heddwas. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | "Beth sydd wedi digwydd fan hyn?" gofynnodd yr heddwas. |
| Cystrawen anghywir | Mae'r ci yn cyfarth i gyd o'r amser. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Mae'r ci yn cyfarth trwy'r amser. |
| Cystrawen anghywir | Roedd e'n gwybod y dyn oedd yn cael ei holi ar y newyddion. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Roedd e'n adnabod y dyn oedd yn cael ei holi ar y newyddion. |
| Cystrawen anghywir | Penderfynodd hi beidio cerdded i'r dre achos ei bod hi'n bwrw cathod a chŵn. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Penderfynodd hi beidio cerdded i'r dre achos ei bod hi'n bwrw bwrw hen wragedd â ffyn. |
| Cystrawen anghywir | Roeddwn i dros y lleuad pan sgoriodd Cymru. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Roeddwn i wrth fy modd pan sgoriodd Cymru. |
| Cystrawen anghywir | "Paid anghofio troi'r teledu i ffwrdd," dywedodd ei fam. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | "Paid anghofio diffodd y teledu," dywedodd ei fam. |
| Cystrawen anghywir | Dw i'n eistedd arholiad yfory. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Dw i'n sefyll arholiad yfory. |
| Cystrawen anghywir | Dw i'n teimlo'n sal ar ôl bwyta rhy gormod. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Dw i'n teimlo'n sal ar ôl bwyta gormod. |
| Cystrawen anghywir | Mae'r ffôn yn mynd yn aml yn ein tŷ ni. |
|---|---|
| Cystrawen gywir | Mae'r ffôn yn canu yn aml yn ein tŷ ni. |