Â鶹ԼÅÄ

Mae disgwyl i drafodaethau ddechrau'r wythnos yma am ymarferoldeb cynnal etholiad 2021 pe bai Covid-19 yn dal i fod yn bresennol.

Mae'r prif weinidog wedi ffurfio grŵp i drafod "trefniadau ymarferol" ymgyrchu a phleidleisio os ydy "cyfyngiadau'r pandemig fel pellhau cymdeithasol" yn bodoli o hyd.

Cafodd cynrychiolwyr gwleidyddol o'r Blaid Lafur, Ceidwadwyr Cymru, Plaid Cymru, Plaid Brexit a'r Democratiaid Rhyddfrydol eu gwahodd i gymryd rhan.

Mae disgwyl i etholiad nesaf y Senedd gael ei gynnal ar 6 Mai 2021.

Mae'r Gweinidog Iechyd, Vaughan Gething eisoes wedi dweud wrth ITV Cymru ei bod hi'n bosib na fydd yr etholiad yn mynd yn ei blaen fel y cynlluniwyd.

Ond nid yw'r rhaglen waith y 'Grŵp Cynllunio Etholiadau Llywodraeth Cymru' yn cyfeirio at y syniad o oedi posib.

Dywed: "Mae'r Prif Weinidog wedi gofyn am gyngor ar y trefniadau ymarferol a allai fod yn angenrheidiol pe bai angen cyfyngiadau pandemig fel pellhau corfforol yn 2021 o hyd.

"Wrth wneud hynny, mae Llywodraeth Cymru eisiau clywed barn y rhai a fyddai'n cymryd rhan mewn ymgyrchoedd etholiadol a'r rhai sy'n ymwneud â gweinyddu'r etholiadau er mwyn i benderfyniadau gael eu gwneud gan wybod y goblygiadau i'r bobl yr effeithir arnynt fwyaf uniongyrchol.

"Y nod cyffredinol yw cynyddu cyfranogiad democrataidd i'r eithaf a hefyd amddiffyn iechyd y cyhoedd."

Mae disgwyl i'r cyntaf o'r cyfarfodydd misol gael ei gynnal brynhawn Mawrth gyda'r nod o gasglu "barn dros yr haf fel y gellir ystyried a bwrw ymlaen ag unrhyw newidiadau erbyn mis Medi".

Bydd y grŵp yn trafod materion gan gynnwys yr her o ymgyrchu gyda'r mesurau presennol yn parhau, cynnydd posib yn y bleidlais bost a chynyddu pleidleiswyr ifanc.

Yn ogystal â chynrychiolwyr o bum plaid wleidyddol, mae aelodau'r grŵp yn cynnwys y Comisiwn Etholiadol, Swyddog Canlyniadau Cymru, UCM Cymru, a Llywodraethau Cymru a'r DU.

Nid oes unrhyw gynrychiolwyr o'r pleidiau gwleidyddol eraill sydd â seddi yn y Senedd - UKIP, Plaid Genedlaethol Cymru ac Abolish the Welsh Assembly Party - wedi'u rhestru fel aelodau o'r gweithgor ar hyn o bryd.

Dywedodd ffynhonnell Llafur Cymru: "Mae yna lawer o bethau ymarferol i'w hystyried megis sut y byddai pellhau cymdeithasol yn effeithio ar bopeth o ymgyrchu i'r mynediad sydd gan arsylwyr wrth gyfrif etholiadau.

"Mae trafod gyda swyddogion etholiad a phleidiau eraill yn gam synhwyrol i sicrhau y gallwn gynnal etholiadau'r Senedd ym mis Mai 2021."

Dywedodd ffynhonnell ar gyfer Ceidwadwyr Cymru ei bod yn dangos bod "y Llywodraeth fethiannol hon a arweinir gan Lafur yn wyllt yn ceisio glynu wrth rym."

Ychwanegodd: "Yn lle treulio eu holl amser ac egni yn ceisio trwsio canlyniad etholiad, dylai gweinidogion ganolbwyntio ar ddelio â'r argyfwng iechyd cyhoeddus ac economaidd a achosir gan y pandemig coronafeirws."

Dywedodd llefarydd ar ran Plaid Cymru: "Blaenoriaeth Plaid Cymru yw sicrhau etholiad diogel i bob pleidleisiwr yng Nghymru. Byddwn yn gweithio'n adeiladol i sicrhau etholiad teg a thryloyw, gan alluogi newid llywodraeth sydd ei angen yn fawr."

Dywed ffynhonnell Plaid Brexit: "Rydym yn awyddus i weld cyfyngiadau yn cael eu lleddfu cyn etholiad. Mae bod â gallu cyfyngedig i ymgyrchu'n ffafrio'r pleidiau mwy yn unig a fydd yn rhwystro democratiaeth."

Mae Llywodraeth Cymru wedi cael cais am sylw.