Â鶹ԼÅÄ

Hanes y Gymraeg

Dilynwch hynt a helynt yr iaith Gymraeg, yn seiliedig ar y gyfres deledu The Story of Welsh a gyflwynwyd gan Huw Edwards.

Elisabeth y 1af, William Morgan, Saunders Lewis: roedd ganddyn nhw oll eu rhan yn hanes y Gymraeg. Cliciwch drwy'r erthyglau isod i ddilyn taith yr iaith.

Croes Geltaidd
Tarddodd y gwahanol ieithoedd Celtaidd o un iaith Ewropeaidd wreiddiol.

Y Brythoniaid Celtaidd: 600 CC - 43 OC

Milwyr Rhufeiniaid
Concrwyd Cymru gan y Rhufeiniaid.

Y Rhufeiniaid: 43 OC - 410 OC

Ailgread o filwyr Barbaraidd mewn brwydr
Gwyddelod, Pictiaid ac Ellmynwyr yn ymosod a'r llwythau a'r ieithoedd Celtaidd yn symud.

Y Barbariaid: 350 OC - 500 OC

Barddoniaeth
Erbyn yr wythfed ganrif roedd Cymraeg Cynnar wedi datblygu o'r Frythoneg wreiddiol.

Yr Oes Arwrol: 550 OC - 750 OC

Clawdd Offa
Cymraeg oedd iaith y system gyfreithiol Gymreig a'r campwaith llenyddol, y Mabinogi.

Iaith swyddogol: 800 OC - 1067 OC

Normaniaid
Goresgynnwyd Cymru gan y Normaniaid Ffrengig eu hiaith.

Y Normaniaid: 1067 - 1282

Cofgolofn Owain Glyndwr
Daeth y concwerwyr Eingl-Normanaidd â dylanwadau cyfandirol gyda nhw.

Wedi'r goresgyniad: 1282 - 1485

Rhosyn Tuduraidd
Erbyn 1536 roedd Cymru'n rhan gyfreithiol o Loegr a Saesneg yn iaith swyddogol.

Y Tuduriaid: 15fed a'r 16eg ganrif

Beibl Cymraeg
Daeth Saesneg yn iaith gwasanaethau crefyddol.

Iaith y nefoedd: 16eg ganrif

Beibl Cymraeg
Cyhoeddwyd y llyfr Cymraeg cyntaf yn 1546.

Darllen y gair: 17eg - 18fed ganrif

Iolo Morgannwg
Yn y 18fed ganrif roedd diddordeb newydd mewn popeth Celtaidd.

Derwyddon: 18fed ganrif

Llyfrau Gleision
Roedd plant yn cael eu hannog i beidio â siarad Cymraeg.

Yr iaith ac addysg: 19eg ganrif

Trên Porthkerry, Y Bari
Heidiodd pobl i Gymru yn ystod y Chwyldro Diwydiannol gan wanhau'r Gymraeg.

Chwyldro Diwydiannol: 19eg ganrif

Dinistrio arwyddion ffyrdd Saesneg
Ers sefydlu Plaid Cymru defnyddiwyd anufudd-dod sifil i ymgyrchu dros yr iaith.

I'r gad! 1925 - 1999

Streic 1926
Credir bod 20,000 o siaradwyr Cymraeg wedi eu lladd yn y Rhyfel Mawr.

Rhwng y rhyfeloedd: 1918 - 1939

Senedd Cynulliad Cymru
Daeth yr iaith eto ar yr agenda pan sefydlwyd y Cynulliad Cenedlaethol yn 1997.

Datganoli a'r iaith: 1979 a 1997


Yr Iaith Gymraeg

Hanes Cymru

Cromlech Pentre Ifanc © Hawlfraint y goron (2008) Croeso Cymru

Creu'r genedl

Dilynwch hanes Cymru a datblygiad y genedl Gymreig o'r Celtiaid i'r Cynulliad gyda'r Dr John Davies.

Eisteddfod

Ceidwad y Cledd, Robin Mc Bryde

Canrif o Brifwyl

Canrif o hanes Cymru a'r byd drwy lygaid yr Eisteddfod Genedlaethol.

Dysgu

Celtiaid yr Oes Haearn

Celtiaid

Dewch i ddysgu mwy am fyd Celtiaid Oes yr Haearn yng Nghymru.

Â鶹ԼÅÄ iD

Llywio drwy’r Â鶹ԼÅÄ

Â鶹ԼÅÄ Â© 2014 Nid yw'r Â鶹ԼÅÄ yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol.

Mae'r dudalen hon yn ymddangos ar ei gorau mewn porwr cyfoes sy'n defnyddio dalennau arddull (CSS). Er y byddwch yn gallu gweld cynnwys y dudalen hon yn eich porwr presennol, fyddwch chi ddim yn cael profiad gweledol cyflawn. Ystyriwch ddiweddaru'r porwr os gwelwch yn dda, neu alluogi dalennau arddull (CSS) os yw'n bosib i chi wneud hynny.