Uchafbwyntiau Radio Cymru dros yr wythnos ddiwethaf, gyda chyflwyniadau clir a syml fydd o gymorth i chi wella'ch iaith.
Bore Cothi - Pobol y Cwm
cymar - partner
gyrfa - career
i ryw raddau - to some extent
wedi callio - wisened up
menyw - dynes
golygfeydd - scenes
personoliaeth - personality
gynnau - a moment ago
enfawr - huge
anelu ato - to aim for
...Pobol y Cwm. Os dach chi'n dilyn y rhaglen mi fyddwch chi'n gwybod bod un o gymeriadau mwya poblogaidd yr opera sebon - Meic Pierce yn marw o ganser. Daeth yr actor Gareth Lewis, sy'n chwarae rhan Meic, at Shan Cothi ddydd Mercher i gael sgwrs am ei gyfnod yn y gyfres. Yno hefyd oedd Nia Caron sy’n chwarae rhan Anita, ei gymar yng Nghwmderi...
Dei Tomos - Y Gymraeg yng Nghaerdydd
tafodiaith - dialect
plwyfi - parishes
troad y ganrif - turn of the century
ffynonellau - sources
nodweddiadol o - characteristic of
y cymoedd - the valleys
does na fawr o olion - hardly any remains
brodorol - indiginous
datblygu - developing
cymysgedd ieithyddol - liguistic mixture
Mi fydd Cwmderi yn rhyfedd iawn heb yr hen Meic yn bydd? Yng Nghaerdydd mae stiwdio Pobol y Cwm ac wrth gwrs Saesneg ydy iaith gynta rhan fwyaf o bobl y ddinas y ddyddiau hyn. Ond yn ôl Dylan Foster Evans does dim rhaid i chi fynd yn bell iawn mewn hanes i weld mai tref Gymraeg oedd Caerdydd ers stalwm, ac roedd pobl Caerdydd yn siarad tafodiaeth arbennig sef y Wenhwyseg. Dyma Dylan yn siarad efo Dei Tomos ddydd Mawrth diwetha...
Cofio - Penyberth
yn y cyfamser - in the meantime
fe dybiais i - I assumed
yn dynesu at y gwersyll - getting closer to the camp
cyfarth - barking
ceisio atal y ci - trying to restrain the dog
chwystrellu - to spray
yn chwyrn - fiercely
roedd o wedi cydio - it had taken hold
y wawr goch - the red dawn
cais - a request
...a'r hyn sydd yn bwysig ynde, ydy bod y Gymraeg yn dod yn gryfach unwaith eto yn y brifddinas. Dylan Foster Evans yn fan'na yn rhoi ycyhydig o hanes y Gymraeg yng Nghaerdydd i ni ar raglen Dei Tomos. Poeni am sefyllfa'r iaith ym Mhen Llyn oedd Lewis Valentine, D.J. Williams a Saunders Lewis pan losgon nhw'r Ysgol Fomio ym Mhenyberth ger Pwllheli ym Mil Naw Tri Saith. Dyma i chi un o'r tri, Lewis Valentine, mewn sgwrs gafodd ei recordio ym Mil Naw Saith Chwech, yn disgrifio sut aethon nhw ati i losgi'r ysgol fomio...
John Walter - gwastraff bwyd
gwastraff - waste
ystadegau - statistics
tunelli - tons
tirlenwi - landfill
yn enwedig - especially
marchnata - marketing
dyddiadau arddangos - display dates
y drefn iawn - the correct order
amgylchedd oer - cold environment
synhwyro - to sniff
Difyr ynde? Anghofio matsys! Meddyliwch! Dan ni'n mynd i orffen efo clip amserol iawn. Dw i'n siwr bod llawer ohonon ni wedi bwyta ac yfed gormod dros y Nadolig, a gwastraff bwyd oedd pwnc sgwrs gafodd John Walter Jones ar ei raglen ddydd Mercher efo Catrin Beard. Dyma i chi flas (sori) ar y sgwrs...