麻豆约拍

Bha mi a鈥� bruidhinn an latha roimhe ri fear a thogadh am measg luchd-siubhail na G脿idhealtachd ann an Siorrachdan Chataibh is Rois. Tha G脿idhlig bhr猫agha aige, agus tha st貌ras de sheann sgeulachdan aige a tha cho math 鈥檚 a th鈥檃ig duine ann an Alba an-diugh. Is esan Ailig Iain MacUilleim, agus bu mh貌r a ch貌rd e rium coinneachadh ris.

Bha sinn a鈥� bruidhinn mu na h-ainmean a bhiodh aig an luchd-siubhail airson beathaichean is lusan anns a鈥� Gh脿idhlig aca fh猫in. 鈥淎iteann鈥� airson juniper, 鈥渢aghan鈥� airson pine marten is mar sin air adhart. Anns an fharsaingeachd bha na h-aon fhaclan aige 鈥檚 a bh鈥檃ig a h-uile duine eile a bha an l脿thair, co-dhi霉 bha iad 脿s tir-m貌r neo 脿s na h-eileanan.

Ach th脿inig sinn gu aon fhacal a bha rud beag eadar-dhealaichte. Dh鈥檉haighnich mi dheth d猫 a鈥� Gh脿idhlig a bh鈥檃ige air spider. Bha c脿ch an d霉il gun canadh e 鈥渄amhan-allaidh鈥�, ach bha mise dhen bheachd gur d貌cha gum biodh facal eadar-dhealaichte aige. Agus bha. 鈥淧oca-salainn.鈥� 鈥橲 e an aon rud a th鈥檃ig mo ch脿irdean air a鈥� Chomraich ann an Siorrachd Rois air tir-m貌r na G脿idhealtachd. Poca-salainn.

Chan eil c脿il a dh鈥檉hios agam ciamar a fhuair beathach beag mar sin ainm mar phoca-salainn. Tha fhios nach e am blas a bh鈥檃nn. Cha bhiodh duine ag ithe a leithid! 鈥橲 d貌cha gur e coltas a鈥� chreutair a bh鈥檃nn. Donn neo glas le uaireannan casan geala air, mar a bhiodh seann phoca le salann na bhroinn. Donn neo glas 鈥� ach le dath geal an t-salainn a鈥� nochdadh an siud 鈥檚 an seo.

Co-dhi霉 cha b鈥檜rrainn do mo sheanmhair innse dhomh carson is e poca-salainn a bh鈥檃ice fh猫in air a leithid de bheathach. Ach cha bu toil leatha iad, agus chan fhada a bhiodh iad be貌, neo co-dhi霉 am broinn an taighe, nuair a fhuair i lorg orra. Be貌 neo marbh 鈥� bhiodh iad air an tilgeil a-mach air an doras.

Tha amharas agam gu robh mo sheanmhair agus Ailig Iain MacUilleim e貌lach air a鈥� ch猫ile. Bhiodh an luchd-siubhail a鈥� campachadh gu tric air a鈥� Chomraich ann an 脿ite ris an canar 鈥淎n Caman鈥�. Chuir mo sheanmhair seachad bliadhnaichean m貌ra ann an d脿 bhaile nach eil ach m矛le air falbh bhon Chaman, ma tha iad sin. Agus is cinnteach gu robh feum aice air na rudan a dh猫anadh an luchd-siubhail, gu h-脿raidh na rudan a dh猫anadh iad le meatailt.

Ach tha mi鈥檔 d霉il nach e d矛reach sin a thug an luchd-siubhail leotha don Chomraich, agus bailtean eile na G脿idhealtachd, eadar an t-earrach agus am foghar gach bliadhna. Thug iad cuideachd seanachas, naidheachdan, sgeulachdan, 貌rain is p矛obaireachd. Agus bhiodh an c貌mhradh gu l猫ir ann an G脿idhlig.

Tha m貌ran de na seann sgeulachdan sin fhathast aig Ailig Iain MacUilleim, agus aig a charaid, Easaidh Sti霉bhart, ach 鈥檚 gann gu bheil iad aig duine sam bith eile a-nise. Mar sin bha mi dhen bheachd gu robh mi gu math fortanach a bhith ag 猫isteachd ri Ailig Iain ag innse dhuinn sgeulachdan mar 鈥淎m M猫irleach B貌idheach鈥� neo 鈥淧eadar Sgoilear鈥� mar a chuala esan iad ann an teanta, neo ri taobh teine, nuair a bha e 貌g. Sgeulachdan a chaidh bho ghinealach gu ginealach thairis air linntean. Sgeulachdan cho Gaidhealach 鈥檚 a ghabhas.

Thug ar c貌mhradh orm smaoineachadh. 鈥橲 d貌cha gu robh mo sheanmhair fh猫in neo cuid de mo shinnsirean air feadhainn de na sgeulachdan sin a chluinntinn aig an luchd-siubhail o chionn fhada. Agus th脿inig aon smuain bheag thugam. 鈥橲 d貌cha gu robh mo sheanmhair uaireigin cuide ris an luchd-siubhail nuair a nochd beathach beag le ochd casan nam measg. Ge bith de a鈥� bheachd a bhiodh aca air, bhiodh iad ag aontachadh d猫 bh鈥檃nn. Chan e 鈥渄amhan-allaidh鈥�, mar a ch矛 sinn anns na faclairean, ach 鈥減oca-salainn鈥�.

Faclan na seachdainne: luchd-siubhail: travelling people; eadar-dhealaichte: different; poca-salainn: spider (lit. bag of salt); a鈥� Chomraich: Applecross; blas: taste; a鈥� campachadh: camping; ginealach: generation.

Abairtean na seachdainne: bu mh貌r a ch貌rd e rium : I enjoyed greatly; anns an fharsaingeachd: in general.

a leithid: the (its) like; leithid is usually preceded by a possessive pronoun, not by an article. Cha bhiodh duine ag ithe a leithid: a person would not eat its like; a leithid de bheathach: an animal like that. Other examples of its use would be: chan fhaca mi a leithid a-riamh: I never saw its like; thug seinneadairean leithid Elvis Presley buaidh mh貌r air 貌igridh: singers like Elvis Presley had a big effect on young people.

鈥檚 a ghabhas: as can be/as is possible. Sgeulachdan cho Gaidhealach 鈥檚 a ghabhas: stories as Highland (culturally Gaelic) as can be. This is a contraction of agus a ghabhas a bhith (as is possible to be) but in everyday speech it is invariably the contracted form which is used. The verb gabh has many meanings including take and receive. In this form it is used to denote what is possible. Cha ghabh sin d猫anamh: that cannot be done.