09/07/1999
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
More episodes
Previous
You are at the first episode
Next
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1
Duration: 04:01
Litir 1: Miann
Tha sin a' ciallachadh gum b.fheà rr leis an lach a bhith ann an à ite eile - loch eile - air falbh bhon à ite anns a bheil i an-drà sta eadhon ged a bhiodh an loch sin math dhi anns a h-uile dòigh. "'S e miann na lacha an loch air nach bi i." Ach, mar a tha fios againn uile, 's ann air daoine agus smuaintean dhaoine a bhios seanfhaclan a-mach, mar is trice. Tha an seanfhacal seo ag innse dhuinn gum b' fheà rr le daoine a bhith ann an à ite far nach eil iad an-drà sta. Mar a th'aig muinntir na Beurla -  "the grass is greener on the other side of the fence."
Tha e furasda tuigsinn carson a bhiodh beachd mar sin aig mòran ann an Alba bho à m gu à m, gu h-à raidh ann am meadhan a' gheamhraidh nuair a tha na h-oidhcheannan fliuch, fuar, dorch agus fada; agus nuair a tha na là ithean fliuch, fuar, dorch agus goirid. Aig an à m sin, b' fheà rr le mòran, 's dòcha, a bhith anns a' Charibbean seach ann an Cà irinis. Neo ann am Morocco seach Moireabh. Neo Rhodes an à ite Roghadal.
Ach gabhaibh mo lethsgeul ma bheir mi-fhìn beachd là idir an aghaidh gliocas an t-seanfhacail seo - aig an à m seo dhen bhliadhna co-dhiù. Ann am mìos a' Chèitein - mìos cho brèagha 's a th'againn - nuair a tha lusan de ghach seòrsa a' nochdadh ann an coilltean is pà ircean is monaidhean na Gà idhealtachd. Mìos na Bealltainne, nuair a tha an saoghal a' tighinn beò a-rithist an dèidh a' gheamhraidh fhada. Mìos seinn na cuthaige ann an coilltean is doireachan na h-Alba. Cò dh' iarradh a bhith ann an à ite sam bith eile air an t-saoghal ach air a' Ghà idhealtachd anns a' Chèitean?
'S toil leam a bhith a' sreap gu coireachan nam beann aig an à m seo dhen bhliadhna. Chì mi sneachd air na mullaichean, a tha fhathast fuar is gaothach, ach faodaidh e bhith blà th agus ciùin anns na coireachan. Uaireannan bidh e cho blà th 's gum faod mi mo chuid aodaich a thilgeil dhiom airson a dhol a shnà mh ann an loch. Uill, airson diog neo dhà co-dhiù! 'S dòcha gur ann glic a bhios an lach a theicheas gu loch eile nuair a nochdas mise!
Tha an Cèitean brèagha gu cinnteach. Ach tha aon rud eile ann a tha a'  toirt toil-inntinn dhomh anns a' mhìos seo. 'S e sin gu bheil grunnan mhìosan a-nise air thoiseach oirnn anns am bi a' ghrian a' deà rrsadh, anns am bi mòran mar a bhios mi-fhìn - a' deanamh air na beanntan airson toileachas fhaighinn am measg bòidhchead nà darrach na h-Alba. Ach gu mi-fhortanach cha mhair an toil-inntinn fada. Goirid an dèidh dhomh tilleadh dhachaigh gach turas, bidh mi a' coimhead air a' mhap a-rithist, a' lorg à ite eile far an tèid mi a choiseachd. Cha bhi mi toilichte dìreach a bhith a' dol don aon à ite. Bidh mi an-còmhnaidh a' coimhead airson beanntan ùra.
A dh' andeoin de chanas mi, ma tha, 's dòcha gu bheil mi car coltach ris na lachan a chì mi air sgèith thairis air an t-samhradh, eadhon anns a' mhìos seo fhèin, a' coimhead airson lochan ùra. 'S e miann Ruairidh a' bheinn air nach bi e. Mmm. 'S dòcha gu bheil an seanfhacal mun lach nas glice na bha mi a' deanamh a-mach aig toiseach na litreach-sa.
Faclan na seachdainne
farmad: envy; miann: desire; seanfhacal: proverb; toil-inntinn: mental pleasure, satisfaction
Abairt na seachdainne
cò dh'iarradh a bhith...? : who would wish to be...?
Gnà ths-cainnt/seanfhacal na seachdainne:
'S e miann na lacha an loch air nach bi i: the desire of the duck is [to be on] the loch where she is not. The future tense is used here (rather than "an loch air nach eil i") to denote the generalized, habitual nature of the observation. This is a common use of the future tense in Gaelic: cf Bidh mi ann an Inbhir Nis a h-uile latha: I am in Inverness every day.
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.