01/06/2001
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 100
Duration: 05:12
Litir 100: Clach-mh矛le
Hal貌 agus f脿ilte oirbh. Tha sinn air rudeigin de chlach-mh矛le a ruigsinn an t-seachdain-sa. 鈥橲 i seo a鈥 cheudamh Litir bho th貌isich am pr貌gram o chionn d脿 bhliadhna, agus bu mhath leam taing mh貌r a thoirt don a h-uile duine a th鈥 air sgr矛obhadh thugam thairis air an 霉ine sin.
Chleachd mi am facal clach-mh矛le ann a sin. Thuirt mi clach-mh矛le, seach clach-m矛le. An urrainn dhuibh innse dhomh carson? Uill, 鈥檚 e is coireach gu bheil am facal clach boireann. Mar sin, tha am facal m矛le air a sh猫imheachadh, mar a bhios sinn a鈥 s猫imheachadh buadhair as d猫idh ainmear boireann. Clach mh貌r, clach bh脿n is mar sin air adhart.
Ch矛 sibh an aon se貌rsa rud ann am faclan eile, leithid clach-bhleith, neo grindstone, agus clach-bhr脿than neo quernstone. Chan eil fhios a鈥檓 cia mheud agaibh a bhios e貌lach air br脿 鈥 chan eil a leithid cumanta an-diugh ann, ach ann an taighean-tasgaidh, 鈥檚 d貌cha. Dh鈥檉hairich mi t猫 turas a bha mi ann an taigh ann am baile beag anns na beanntan ann an Nepal. Tha mi ag r脿dh gun do dh鈥檉hairich mi i air sg脿th 鈥檚 gur i a dh霉isg mi mu ch貌ig uairean sa mhadainn, agus solas an latha fhathast gun tighinn.
B鈥 iad dithis pheathraichean a bha a鈥 d猫anamh na h-obrach. Chuir iad s矛l arbhair-Innseanaich a-steach don toll anns a鈥 chloich uachdaraich, ris an canar s霉il na br脿than, agus thionndaidh iad a鈥 chlach sin. Uill, abair fuaim. B鈥 e sin deireadh ar cadail airson na h-oidhche! Ach, ged a bha mi sg矛th, cha robh am fuaim buileach gun tlachd. Bha na nigheanan a鈥 seinn cuideachd 鈥 貌rain-obrach 鈥 d矛reach mar a bhiodh na Gaidheil o shean nuair a chleachdadh iad a鈥 bhr脿.
An cuala sibh a-riamh am facal clach-chinn? Chan e ceann-cloiche 鈥 鈥檚 e rud eadar-dhealaichte a tha sin! 鈥橲 e clach-chinn rud a ch矛 sibh ann an cladh, a鈥 comharrachadh uaigh. Cluinnidh sibh cuideachd clach-uaighe. Anns an t-seann aimsir, bha m貌ran de chlachan-uaighe na Gaidhealtachd nan laighe air an talamh, seach a鈥 stobadh an 脿irde mar a tha iad an-diugh. Agus, ma th猫id sibh gu seann chladh, ch矛 sibh feadhainn ann fhathast. 鈥橲 ann tric a tha iad c貌mhdaichte le c貌inneach.
Agus tha sin gam thoirt gu seanfhacal anns a bheil am facal clach. 鈥橲 d貌cha gum bi sibh air thoiseach orm is gu bheil fios agaibh mar-th脿 air na tha mi a鈥 dol a r脿dh. Tha seanfhacal car coltach ris anns cha mh貌r a h-uile c脿nan anns an Roinn E貌rpa, a r猫ir choltais. Seo e ann am Frangais 鈥 la pierre qui roule n鈥檃masse pas de mousse. Ann am Beurla, bidh sibh e貌lach air 鈥 a rolling stone gathers no moss. Agus ann an G脿idhlig - a鈥 chlach a thionndaidhear tric, cha tig c貌inneach oirre. A鈥 chlach a thionndaidhear tric, cha tig c貌inneach oirre.
Uill, leis an fh矛rinn innse, tha d脿 dhreach air an t-seanfhacal. Cluinnidh sibh cuideachd 鈥 cha chinn c貌inneach air clach an udalain 鈥 moss does not grow on an oft-turned stone. 鈥橲 e udalan rud a thionndaidheas bho thaobh gu taobh 鈥 swivel neo hinge neo a leithid. Cha chinn c貌inneach air clach an udalain. Ach, ma chanas sibh sin, cuimhnichibh gu bheil 鈥渙鈥 fada ann an c貌inneach neo 鈥檚 d貌cha gun can sibh rudeigin nach eil buileach iomchaidh!
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghr脿mair na seachdaine
Seanfhaclan na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.