31/01/2003
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 187
Duration: 04:43
Litir 187: Iomain
鈥楢ir Gaidhealtachd na h-Alba,鈥 leugh mi o chionn ghoirid, 鈥榯ha e na chleachdadh aig a鈥 mh貌r-shluagh a bhith ri cur-seachad anns a鈥 gheamhradh, air a bheil 鈥渋omain鈥濃 Thig buidhnean m貌ra cruinn ann an saor-l脿ithean na Nollaig, uaireannan le d脿rna paraiste a鈥 cluich an aghaidh t猫 eile. Anns an sp脿irn eadar na cluicheadairean, nithear buillean cruaidh, agus gu tric bidh lurgann air a briseadh, no bho 脿m gu 脿m tachraidh tubaist nas miosa na sin.鈥
Chaidh an tuairisgeul sin de sp貌rs n脿iseanta nan Gaidheal a sgr矛obhadh o chionn fhada 鈥 ann an ochd-deug, trithead 鈥檚 a c貌ig (1835). Agus, uill, dh鈥檉haodadh gu bheil e f矛or gu 矛re fhathast, ged a tha beagan 貌rdugh anns na geamannan an l脿 an-diugh.
鈥橲 d貌cha gur e an geam as ainmeile a th鈥 air a chluich ann am meadhan a鈥 gheamhraidh an-diugh, am fear aig 脿m na Bliadhna 脵ire eadar d脿 sgioba faisg air Inbhir Nis 鈥 L貌bhat, a tha st猫idhichte ann an Cill Targhlain, agus a鈥 Mhanachainn. Tha iad nan n脿bannan do ch猫ile agus bidh c貌mhstri mh貌r ann eatarra. Am-bliadhna, bha an geam air an d脿rna l脿 dhen Fhaoilleach anns a鈥 Mhanachainn agus th脿inig sluagh m貌r ga choimhead.
Agus bha sp脿irn gu le貌r ann. Fhuair aon chluicheadair, airson na Manachainn, sgleog air a cheann agus bha fuil a鈥 sruthadh 脿s a鈥 chluais aige. Ach chan eil an iomain mar a tha sp貌rs eile. Chithear, fi霉 鈥檚 ann an rugbaidh, gu feum cluicheadair a鈥 ph脿irc fh脿gail ma bhios fuil a鈥 sruthadh 脿s. Is, gu dearbh, tha daoine gu math faiceallach an-diugh mun d貌igh 鈥檚 a bheil iad a鈥 d猫iligeadh ri fuil, eagal 鈥檚 nach gabh iad galar air choreigin.
Ach tha iomain eadar-dhealaichte. As d猫idh greis, gun iarrtas sam bith bhon chluicheadair, rinn an r猫itire fead agus rinn feadhainn cobhair air a鈥 chluicheadair. Cha t脿inig e far na p脿irce, ge-t脿. Chaidh uisge a dhortadh air a chluais, chaidh a shuathadh le spong m貌r, agus a thiormachadh le searbhadair, agus rinn an r猫itire fead a-rithist, is lean an geam. Cha do rinn an cluicheadair b矛og de ghearan. Chan e sin an d貌igh aig cluicheadairean iomain!
Tha e inntinneach anns an t-seann airteagal gu robh an iomain air a comharrachadh mar sp貌rs geamhraidh, oir 鈥檚 e sin a th鈥 ann fhathast, agus tha eachdraidh mh貌r aig geamannan na Bliadhna 脵ire. Ach tha beachd aig cuid ann an saoghal na h-iomain gum bu ch貌ir dhaibh cluich as t-samhradh agus feumaidh na clubaichean beachdachadh air.
Saoilidh mise gur e deagh rud a bhiodh ann, oir 鈥檚 e sp貌rs a th鈥 ann a tha nas fhe脿rr air p脿irc thioram luath, seach air feur fliuch trom a鈥 gheamhraidh. Uaireannan, tha na geamannan as t-samhradh, mar Chuairt Dheireannach Chupa na Camanachd, air leth math. Tha a鈥 ghrian a鈥 de脿rrsadh, tha i bl脿th, agus tha na cluicheadairean is an luchd-coimhead air an d貌igh. Agus, air a鈥 Ghaidhealtachd, chan eil sp貌rs m貌r sam bith eile a鈥 dol, oir tha seusan a鈥 bhall-coise seachad. Chanainn gur e sin an argamaid as m貌 a th鈥 ann airson iomain a chluich as t-samhradh 鈥 nach bi i ann am farpais le ball-coise. Cha robh farpais sam bith ann bho bhall-coise ann an ochd-deug, trithead 鈥檚 a c貌ig.
Seo p矛os eile dhen airteagal, agus mar a bhuannaich aon sgioba: 鈥楥hunnaic an sgr矛obhadair geam anns an do ruith fear de na cluicheadairean 鈥 m矛le leis a鈥 bhall na l脿imh, agus an sgioba aige fh猫in agus an fheadhainn eile, an t貌ir air, gus an do r脿inig e an ceann thall.鈥 Chan fhaod thu tadhal a chur mar sin ann an iomain an-diugh!
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.