03/02/2006
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 344
Duration: 05:46
Litir 344: Caisteal Ceann na Drochaid
Tha sinn a鈥 fuireach anns an ear-thuath an t-seachdain seo. Bha 脿ite ann am Br脿igh Mh脿rr a bha uaireigin ainmeil. B鈥 e sin Caisteal Ceann na Drochaid, agus bha e ainmeil a chionn 鈥檚 gum biodh r矛ghrean na h-Alba gu tric a鈥 fuireach ann. Rachadh na r矛ghrean ann airson sealg.
Nuair a bha Calum a鈥 Chinn Mh貌ir air cathair r矛oghail na h-Alba, bhiodh esan a鈥 fuireach ann an Caisteal Ceann na Drochaid bho 脿m gu 脿m. Bha an t-uachdaran, leis an robh an caisteal, a鈥 cumail torc nimhe, gu s貌nraichte airson an r矛gh a thoileachadh. Bha an torc uabhasach m貌r. Ghlac an t-uachdaran e turas a bha e a鈥 sealg ann an Gleann Chuaich, faisg air Br脿igh Mh脿rr. Chladhaich e toll don torc taobh a-muigh a鈥 chaisteil aige. Bha sin air bruaich Uisge Chluainidh. Bha an torc a鈥 fuireach san toll. Bhiodh an r矛gh a鈥 dol a choimhead air gach turas a bha e san sg矛re.
Bha an torc ainmeil. 鈥橲 e Tad-Losgann an t-ainm a bh鈥 air. Ged a bha an r矛gh measail air Tad-Losgann, cha robh muinntir na sg矛re measail air idir. 鈥橲 e a bu choireach ri sin gu robh am beathach cho acrach is cho sanntach. Bha e ag ithe uiread, 鈥檚 gun do dh鈥檌arr an t-uachdaran air a h-uile teaghlach san sg矛re beathach mairt a thoirt seachad dha. Cha robh dol-脿s aca.
Th脿inig an l脿 nuair a b鈥 fheudar do bhanntrach bhochd an aona bh貌 a bh鈥 aice a thoirt seachad don uachdaran, airson Tad-Losgann a bhiathadh. 鈥橲 e an t-ainm a bh鈥 air a鈥 bhoireannach a鈥 Bhanntrach NicLe貌id. Bha i a鈥 fuireach ann an Gleann an t-Slugain. Ach cha robh i a鈥 fuireach leatha fh猫in. Bha gille aice, aois c貌ig bliadhn鈥 deug, air an robh Sanndaidh mar ainm, is bha esan a鈥 fuireach c貌mhla rithe.
Bha athair Shanndaidh air a mharbhadh nuair a bha Sanndaidh na leanabh. Mar sin, bha an gille gu math e貌lach air bochdainn. Thug e bliadhnaichean do a mh脿thair airgead gu le貌r a chaomhnadh airson a鈥 bh貌 aice a cheannach. Agus bha an t-uachdaran d矛reach a鈥 dol ga toirt bhuaipe ann am priobadh na s霉la. Bha 脿mhghar air a鈥 Bhanntrach NicLe貌id. Nuair a bha i san leabaidh air an oidhche, dh鈥櫭╥gh i, nan robh an duine aice fhathast be貌, gu robh e air saighead a chur tro chridhe an tuirc. Bha e ainmeil mar bhoghadair.
Bha Sanndaidh fhathast na dh霉isg, agus chuala e a mh脿thair. Chuir e roimhe an torc nimhe a mharbhadh e fh猫in, airson b貌 a mh脿thar a sh脿bhaladh. Bha Sanndaidh fh猫in sgileil mar bhoghadair mar a bha athair roimhe. Bha e na bhuachaille agus, air l脿ithean fada an t-samhraidh sa mhonadh, bha cothrom aige boghachan is saighdean a dh猫anamh, agus losgadh air e貌in is ainmhidhean.
Nuair a dh鈥櫭╥rich Sanndaidh air an l脿rna-mh脿ireach, rinn e tr矛 saighdean 霉ra is chaidh e suas air a鈥 Ch脿rn Liath. Mharbh e capall-coille agus thill e dhachaigh leis. Chum e an capall-coille am falach bho a mh脿thair, agus chaidh e a leabaidh.
Dh鈥櫭╥rich e tr脿th, mus robh sgeul air a鈥 ghr猫in, thug e an capall-coille a-mach 脿s an 脿ite-fhalaich aige, agus rinn e air a鈥 chaisteal. Fhuair e tarsainn Uisge D猫, chum e a鈥 dol gu Ach an Droighinn, agus lean e air gus an d鈥 r脿inig e 脿ite mu choinneimh toll an tuirc, ach air taobh thall Uisge Chluainidh bhuaithe. Chunnaic e freiceadan air b脿rr balla a鈥 chaisteil. Agus innsidh mi dhuibh mar a thachair an ath-sheachdain.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿ths-cainnt na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.