Â鶹ԼÅÄ

Mae Aelodau'r Senedd wedi pleidleisio o blaid cyflwyno pàs Covid-19 yng Nghymru.

O 11 Hydref ymlaen bydd angen pas sy'n dangos os ydy rhywun wedi'i frechu'n llawn neu os ydyn nhw wedi cael prawf negyddol diweddar i gael mynediad i ddigwyddiadau mawr a chlybiau nos.

Roedd y cynllun yn ymddangos fel petai'n y fantol yn gynharach ddydd Mawrth ar ôl i Blaid Cymru ddweud y bydden nhw'n pleidleisio yn erbyn y syniad.

Roedd y Ceidwadwyr a'r Democratiaid Rhyddfrydol eisoes wedi cyhoeddi eu bod yn gwrthwynebu.

Ond fe bleidleisiodd 28 o aelodau o blaid y cynnig nos Fawrth, gyda 27 yn gwrthwynebu.

Dywedodd ffynhonnell Geidwadol nad oedd aelod o'r grŵp wedi gallu mewngofnodi i gymryd rhan yn y bleidlais.

Pe bai pob AS o'r gwrthbleidiau wedi cymryd rhan byddai'r llywodraeth wedi colli gyda nifer y pleidleisiau'n gyfartal.

Yn ôl y gweinidog iechyd, Eluned Morgan, fe fyddai gwrthwynebu'r cynnig wedi bod yn "anghyfrifol o ran iechyd y cyhoedd".

Dywed cynrychiolwyr ar ran y diwydiant clybiau nos bod y cyfan yn "llanast".

"Yn anffodus, mae'r rheoliadau a gynigiwyd gan Lywodraeth Cymru heddiw yn codi mwy o gwestiynau nag y maent yn eu hateb," meddai Rhun ap Iorwerth, llefarydd iechyd Plaid Cymru.

"Nid oes tystiolaeth ddigonol ac ychydig iawn o fanylion sydd ar gael ar sut y bydd yn gweithio'n ymarferol. Yn benodol, mae'r elfen prawf cyflym yn gwneud y system yn agored i'w hecsbloetio.

"Rydyn ni wedi gofyn llawer o gwestiynau ac nid ydym wedi derbyn y sicrwydd roedd ei angen. Ac am y rheswm hyn rydym yn teimlo na allwn gefnogi'r rheoliadau hyn heddiw."

Cyn y bleidlais roedd hi'n bosib clywed Darren Millar AS yn dweud wrth y llywydd Elin Jones: "Rwy'n ymddiheuro ond mae un o'n haelodau yn ceisio cael fewn i Zoom."

Dywedodd Elin Jones wrth Mr Millar: "Ry'n yn cynnal y bleidlais os gwelwch yn dda. Ry'n wedi gwneud ein gorau i gynnwys yr Aelod a nodwyd gan gynnwys rhannu fy ffôn bersonol."

Fe ddangosodd y bleidlais nad oedd Gareth Davies, AS Dyffryn Clwyd, wedi pleidleisio.

Nos Fercher dywedodd y llywydd Elin Jones AS: "Doedd un aelod ddim yn bresennol ar gyfer y bleidlais ar y cynigion ar gyfer pasys Covid. Fe roddais bob cyfle iddo fod yn bresennol gan gynnwys cymorth TGCh ond doedd hi ddim yn bosib cysylltu â'r Aelod.

"Er mwyn i Aelod bleidleisio yn y Senedd rhaid bod yn bresennol yn y Siambr neu drwy gyfrwng Zoom. Cyfrifoldeb yr Aelod yw caniatáu digon o amser i sicrhau y cysylltiad Zoom ar gyfer pleidleisio - fel ag y mae disgwyl i Aelod sy'n teithio i'r Senedd sicrhau digon o amser i gyrraedd ar gyfer y bleidlais."

Dywed y llywodraeth bod pasys Covid yn un o nifer o fesurau a allai helpu i gadw cyfraddau coronafeirws mor isel â phosib.

Mae'r Alban yn bwriadu cyflwyno pasbortau brechu o 18 Hydref, er bod rhai pobl yno wedi wynebu trafferthion mawr wrth geisio lawrlwytho ap penodol.

Wrth siarad yn y Senedd yn gynharach, dywedodd llefarydd iechyd Ceidwadwyr Cymru, Russell George, fod pasys Covid wedi bod yn "drychineb llwyr" yn yr Alban.

Rhybuddiodd y byddai dod â phasys i mewn yng Nghymru yn peryglu troi'r genedl yn "gymdeithas ddwy haen" ac yn "tanseilio rhyddid dewis".

Mae pasys o'r fath "yn cael effaith niweidiol ar gymhelliant a pharodrwydd pobl i gael brechiad", meddai.

Wrth gloi'r ddadl yn y Senedd yn gynharach ddydd Mawrth, dywedodd y Gweinidog Iechyd, Eluned Morgan: "Bydd peidio â chefnogi'r mesur hwn heddiw yn weithred anghyfrifol o ran iechyd y cyhoedd yng Nghymru.

"Bydd y mesur hwn yn caniatáu i'r cyfleusterau aros ar agor yn wyneb un o'r gaeafau mwyaf heriol yr ydym eto i'w wynebu. Mae'r cyhoedd ar ein hochr ni ar hyn."