17/03/2000
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 37
Duration: 04:47
Litir 37: Corragan-lĂ imhe agus corragan-coise
Tha e iongantach na th’ann de dh’ainmean, ann an Gà idhlig, airson corragan-là imhe agus corragan-coise. Tha mi’n dòchas gu bheil sibh a’ tuigsinn gu bheil mi a’ ciallachadh fingers agus toes. ’S dòcha, gu ruige seo, gu bheil sibh air corrag a chluinntinn airson finger agus òrdag airson toe ach chan eil e cho sìmplidh sin.
Faodaidh corrag a bhith a’ ciallachadh tè dhen mheòir-là imhe neo tè dhen mheòir-coise. Tuigidh sibh gu bheil meur cuideachd a’ ciallachadh finger neo toe. Ach chan ionann e do na meòir reamhar aig taobh do là imhe neo aig taobh do choise. ’S e am facal a th’againn airson sin – òrdag. Tha òrdag a’ ciallachadh thumb neo big toe. Ordag-là imhe neo òrdag-coise.
’S dòcha gur e an rud as inntinnich’ a th’ann mu dheidhinn nan ainmean a th’againn airson òrdagan is corragan ann an Gà idhlig – na diofar ainmean a th’air na corragan-là imhe. Seallamaid orra. Tòisicheamaid leis an òrdaig. An ath chorrag, a first finger mar a theirear ann am Beurla, ’s e sin an sgealbag neo sgolbag neo sgolabag neo sgolagag neo calagag! Tha fhios gu bheil ainmean eile ann air a son cuideachd.
Tha an dearbh rud fìor mu dheidhinn nan corrag eile. Tha tòrr ainmean ann air gach tè nuair a choimheadas tu air feadh Gà idhealtachd na h-Alba. A’ chorrag mhòr anns a’ mheadhan, mar eisimpleir. ’S e sin meur a’ mheadhain neo fionna-fad neo, mar a dh’ionnsaicheas pà istean ann an cròileagain i an latha an-diugh, Fionnladh Fada neo Mà iri Fhada. Agus tha i fada, nach eil, nas fhaide na na corragan eile.
A’ gluasad don ath chorraig – am meur air am bi cuid a’ cur fà inne - ’s e sin mac-an-aba. Ach chan eil cà il a dh’fhios agam carson is e mac-an-aba a th’oirre. Ann an cuid de dh’à iteachan ’s e mà thair na lùdaig a th’oirre oir ’s e an lùdag neo lùdan a chanas sinn ris a’ chorraig mu dheireadh, an tè as lugha. An lùdag bheag.
Nise, an e pà rant a th’annaibh? A bheil ur clann òg is a bheil Gà idhlig aca? Tha mi’n dòchas gu bheil! Uill, seo agaibh rann a bhios feumail dhuibh, tha mi’n dùil, agus a chòrdas ris a’ chloinn. Bidh sibh a’ tòiseachadh leis an òrdaig agus a’ dol a dh’ionnsaigh na lùdaig, a’ togail gach corraig ann an òrdugh agus a’ cantainn na rainn aig an aon à m.
Seo mar a tha e a’ dol: Seo an tè a leig an sabhal, seo an tè a ghoid na sìl, seo an tè a sheas ag amharc, seo an tè a ruith air falbh, is seo an tè bheag a b’fheudar dhi a phà igheadh air fad.
Canaidh mi a-rithist e: Seo an tè a leig an sabhal, seo an tè a ghoid na sìl, seo an tè a sheas ag amharc, seo an tè a ruith air falbh, is seo an tè bheag a b’fheudar dhi a phà igheadh air fad.
Tha e math na rannan cloinne sin a chumail a dol, nach eil? Ach bu mhath leam ur fà gail an t-seachdain-sa le bhith a’ tilleadh don fhacal “meur”. Tuigidh sibh gu bheil e a’ ciallachadh corrag ach tha ciall neo dhà eile aige cuideachd agus bidh sibh eòlach air tè dhiubh sin ma tha sibh nur ball dhen Chomunn Gà idhealach. Tha an Comunn air a dheanamh suas le diofar mheòir, neo branches, ann an dìofar sgìrean. Chì sibh meòir cuideachd air craobhan, leis gu bheil e a’ ciallachadh branches anns an t-seadh sin cuideachd.
Ach tha facal eile ann airson meur-craoibhe, agus bheir sinn sĂąil air a sin, agus air rann shnog eile do chloinn an ath sheachdain.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghrĂ mair na seachdaine
GnĂ ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.