19/04/2002
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 146
Duration: 05:01
Litir 146: Ainmean-脿ite ann an Ros an Iar
An do mhothaich sibh a-riamh cho feumail 鈥檚 tha mapaichean na Gaidhealtachd do luchd-ionnsachaidh na G脿idhlig? Air gach cl脿r-d霉thcha, ch矛 sibh ainmean-脿ite a tha a鈥 sealltainn mar a tha cuid de riaghailtean-gr脿mair air an cur an s脿s. Agus mholainn dhuibh s霉il a thoirt air mapaichean bho 脿m gu 脿m is eadar-theangachadh a dh猫anamh air na h-ainmean-脿ite.
Tha mi d矛reach air greim fhaighinn air CD-ROM a tha uabhasach fh猫in inntinneach. Tha e a鈥 cl脿radh agus a鈥 m矛neachadh ainmean-脿ite sg矛re na C貌igich ann an Ros an Iar, gu tuath air Ulapul. Tha e a鈥 tarraing air obair a rinn fear 脿s an sg矛re - Donaidh Friseal nach maireann 鈥 agus a chaidh a chl脿radh airson Sgoil E貌lais na h-Alba. Chuir feadhainn eile ris an obair aig Donaidh agus gheibhear cothrom s霉il a thoirt air na mapaichean aige agus air eadar-theangachadh de na h-ainmean-脿ite, air an CD-ROM. Obair mh貌r is obair mhath.
Ma bheir sibh s霉il air cuid de na h-ainmean a nochdas air na h-Eileanan Samhraidh, ch矛 sibh d猫 tha mi a鈥 ciallachadh a thaobh gr脿mar. Air fear de na h-eileanan, Tanara Beag, tha 脿ite ann a ghabhas eadar-theangachadh mar 鈥淔renchman鈥檚 Harbour or Anchorage鈥. D猫 bhiodh ann ann an G脿idhlig? Uill, 鈥檚 e Acarsaid a鈥 Gh脿idhlig air anchorage. Agus 鈥檚 e Frangach a鈥 Gh脿idhlig air Frenchman. Mar sin, 鈥檚 e a th鈥 ann 鈥 Acarsaid an Fhrangaich.
Tha d脿 atharrachadh a鈥 gabhail 脿ite ann am Frangach 鈥 s猫imheachadh aig toiseach an fhacail agus caolachadh aig an deireadh. Tha e ag atharrachadh bho Frangach anns an tuiseal ainmneach gu Fhrangaich anns an tuiseal ghinideach. Chan eil an t-ainm-脿ite sin ag innse dhuinn co-dhi霉 tha acarsaid boireann no fireann. Ach faisg air Acarsaid an Fhrangaich, tha an Acarsaid Mh貌r. Agus tha sin fh猫in ag innse dhuinn gur e facal boireann a th鈥 ann. Air neo, 鈥檚 e 鈥渁n t-Acarsaid M貌r鈥 a chanamaid 鈥 agus bhiodh sin ce脿rr.
Tha rubha faisg air an Acarsaid Mh貌ir, air a bheil ainm a tha a鈥 ciallachadh, ann am Beurla, 鈥渢he point of the big anchorage鈥. Cho luath 鈥檚 as urrainn dhuibh, cuiribh G脿idhlig air sin鈥 the point of the big anchorage. Tha acarsaid boireann, cuimhnichibh鈥 Rubha na h-Acarsaid 鈥 M貌ire. Rubha na h-Acarsaid M貌ire. Tha sin a鈥 cur an s脿s nan riaghailtean, nach eil 鈥 gur e 鈥渘a鈥 an t-alt, no 鈥渁rticle鈥, anns an tuiseal ghinideach shingilte airson ainmear boireann, agus gu bheil am buadhair, an 鈥渁djective鈥, air a chaolachadh, le 鈥渆鈥 aig an deireadh. Ach chan eil e air a sh猫imheachadh.
Tha eilean eile ann air a bheil an t-Eilean Fada M貌r. Agus aig ceann a deas an eilein sin, tha cnoc, no meall, air a bheil am Meall Garbh, 鈥渢he rough lump-shaped hill鈥. Nise, tha caolas faisg air l脿imh, eadar an t-eilean seo agus Tanara M貌r, a tha a鈥 ciallachadh 鈥渢he narrows of the rough hill鈥. Tha mi airson 鈥檚 gun innis sibh ann an tiotan d猫 a鈥 Gh脿idhlig a th鈥 air.
Anns a鈥 chiad dol a-mach a bheil meall boireann no fireann? Uill, 鈥檚 e am Meall Garbh a th鈥 ann, is chan e a鈥 Mheall Gharbh. Tha e fireann. Mar sin, anns an tuiseal ghinideach, bidh sinn a鈥 s猫imheachadh agus a鈥 caolachadh an d脿 chuid, an t-ainmear agus am buadhair.
Caolas a鈥 Mhill Ghairbh. Caolas a鈥 Mhill Ghairbh. Mar a thuirt mi, tha m貌ran a ghabhas ionnsachadh mu ghr脿mar na G脿idhlig ann am mapaichean na Gaidhealtachd. An ath-sheachdain, bheir sinn s霉il air cuid eile de na h-ainmean-脿ite a chruinnich Donaidh Friseal ann an sg矛re na C貌igich.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.