12/09/2003
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 219
Duration: 05:33
Litir 219: Sgeulachd bho Leathad Leacachain
Bha mi anns a鈥 mhonadh an l脿 eile, air taobh an iar na Gaidhealtachd, agus lorg mi 鈥渂anana鈥. A鈥 f脿s. Seadh, 鈥渂anana鈥 a鈥 f脿s. Bha e beag, ach fallain gu le貌r. Nise, tha fhios a鈥檓 nach eil sibh gam chreidsinn, oir bidh sibh ag r脿dh nach eil bananathan a鈥 f脿s ann an Alba. Ach 鈥檚 e an fh矛rinn a th鈥 agam agus m矛nichidh mi an gnothach dhuibh ro dheireadh na Litreach.
Gu h-annasach, nuair a chunnaic mi am 鈥渂anana鈥, bha mi anns an dearbh 脿ite anns an robh mi leis an Litir an t-seachdain sa chaidh 鈥 air Leathad Leacachain, gu deas air Ulapul. Thachair sin mar thuiteamas, ge-t脿. Bha mi air iarraidh air t猫 as aithne dhomh, a tha na lus-e貌laiche, dhol a choimhead air lusan n脿darrach a鈥 mhonaidh. 鈥淯ill,鈥 thuirt i, 鈥渋s aithne dhomh 脿ite a tha gl猫 mhath 鈥 Beinn Inagleir, faisg air Ulapul.鈥 Bha sin math gu le貌r dhomhsa, ach bha e f矛or annasach dhomh nuair a th貌isich sinn air ar slighe aig Leathad Leacachain.
鈥淎 bheil fios agad gu bheil st貌iridh annasach ann mu thachartas an seo?鈥 dh鈥檉haighnich mi dhi. Cha robh fios aice, agus dh鈥檌nnis mi dhi mun fhear a lorg am boireannach a bha a鈥 breith leanabh air oidhche fhuar, agus mar a sh脿bhail e an dithis le bhith a鈥 toirt greallach 脿 each.
Co-dhi霉, th貌isich sinn air cabadaich mu ainm an 脿ite 鈥 Leathad Leacachain. Tha e a鈥 ciallachadh 鈥渢he slope of the place of the flagstones.鈥 Ach nuair a choimheadas tu air a鈥 mhonadh, chan eil leacan n脿darrach rim faicinn 鈥 d矛reach corra chreag an siud 鈥檚 an seo.
As d猫idh beagan mhionaidean, th脿inig sinn gu toll m貌r anns an talamh, anns am b鈥 urrainn ceithir no c貌ig taighean a chur. Bha e follaiseach gu robh e uaireigin na chuaraidh, 脿s am biodh daoine a鈥 toirt clach. Saoil an e leacan a bha iad a鈥 toirt 脿s, agus gur e sin as coireach ris an ainm?
Agus d猫 an se貌rsa cloiche? Uill, thug sinn s霉il air na lusan faisg air l脿imh. Bha Siabann nam B脿n-s矛dh ann. Sin lus ris an canar Heath Milkwort ann am Beurla, agus tha e a鈥 f脿s a-mh脿in air m貌inteach feurach far a bheil aol fon talamh. Chan fh脿s e far a bheil an talamh searbh. Tha an aon rud f矛or mu dh脿 lus eile a lorg sinn 鈥 L矛on nam B脿n-s矛dh no Fairy Flax, agus an Dubhan Ceann-ch貌sach no Selfheal. Tha iadsan a鈥 f脿s a-mh脿in air talamh far a bheil am pH nas 脿irde nan 脿bhaist airson Alba. Agus saoilidh mi gu robh iad nan deagh chomharra gu bheil clach-aoil aig Leathad Leacachain agus gur e sin a bha iad a鈥 cladhach anns a鈥 chuaraidh.
Lean sinn oirnn suas am bruach gu bealach agus sin far an robh am 鈥渂anana鈥. Nise, feumaidh mi rudeigin a mh矛neachadh. Tha tr矛 se貌rsaichean de bheithe 鈥 craobhan-beithe 鈥 ann an Alba, agus buinidh iad uile don bhuidhinn, no genus, Betula. Tha na dh脿 dhiubh cumanta 鈥 Betula pendula, a鈥 Bheith Dhubhach no Silver Birch, agus Betula pubescens, a鈥 Bheith Charraigeach no Downy Birch. Nuair a tha lus-e貌laichean a鈥 bruidhinn ri ch猫ile mu deidhinn nan se貌rsaichean de
Betula, cha chan iad 鈥淏etula鈥 a h-uile turas idir. Canaidh iad d矛reach 鈥淏鈥. B. pendula agus B. pubescens.
Uill, 鈥檚 e an treas se貌rsa, a tha rudeigin gann ann an Alba, agus a tha na phreas 矛osal seach na chraobh, Betula nana, a鈥 Bheith Bheag no Dwarf Birch. Agus canaidh na h-e貌laichean, B. nana ris. No, ma tha iad ri beagan sp貌rs 鈥 鈥渂anana鈥. Agus sin am 鈥渂anana鈥 a lorg mi-fh矛n is mo bhana-charaid, a鈥 f脿s gu math air monadh 脿rd air taobh an iar na Gaidhealtachd.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.