16/02/2007
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 398
Duration: 05:10
Litir 398: Luchan
A bheil sibh measail air luchan? Is toigh leam fh矛n iad. Bha t猫 aig mo nighinn mar pheata nuair a bha i 貌g. Bha i snog is glan 鈥 an luch a tha mi a鈥 ciallachadh 鈥 ged a bha mo nighean snog is glan cuideachd 鈥 uill, a鈥 chuid a bu mhotha dhen 霉ine.
鈥橲 iomadh seanfhacal a th鈥 againn ann an G脿idhlig co-cheangailte ri luchan. Mar eisimpleir, is bean-taighe an luchag na taigh fh猫in 鈥 the little mouse is mistress in her own house. Is bean-taighe an luchag na taigh fh猫in. Agus cha mhurtar an luchag fon chruaich-fhe貌ir. Ged a tha cruach-fhe貌ir m貌r is trom, agus luch a鈥 fuireach foidhpe, cha d猫an cuideam na cruaiche cron air an luch. Is d貌cha gu bheil d貌ighean againn airson a bhith be貌 eadhon ged a tha gnothaichean an t-saoghail a鈥 bualadh oirnn gu trom. Cha mhurtar an luchag fon chruaich-fhe貌ir.
Agus tha claisneachd mhath aig luchan. Canaidh daoine 鈥 an rud a bhios s脿mhach, cha chluinn na luchan e. An rud a bhios s脿mhach, cha chluinn na luchan e.
Bidh luchan a鈥 nochdadh ann an samhlaidhean cuideachd. Mar eisimpleir, cho umhal ri luch fo sp貌g a鈥 chait. As humble as a mouse beneath the cat鈥檚 paw. Ch矛 sibh nuair a bhiodh abairt mar sin feumail ann a bhith a鈥 bruidhinn air daoine. Cho umhal ri luch fo sp貌g a鈥 chait.
Cuideachd, thathar a鈥 d猫anamh dheth gum bi an luch ri m猫irle 鈥 gum bi i bradach. Uill, dh鈥檉haodadh sin a bhith f矛or, ceart gu le貌r. Agus tha an abairt seo ann: tha thu cho breugach 鈥檚 a tha an luch cho bradach. Tha thu cho breugach 鈥檚 a tha an luch cho bradach.
Agus seo agaibh rann do chloinn anns a bheil luch an s脿s 鈥 agus cat a bhios a鈥 sealg nan luchan. Seo mar a tha an rann a鈥 dol:
Thuirt an luch bheag, 鈥檚 i san toll,
D猫 am fonn a th鈥 air a鈥 chat ghlas?
Fonn math is deagh shaod
Gum faodadh tusa tighinn a-mach.
Is m貌r m鈥 eagal ron dubhan chrom
A th鈥 agad ann am bonn do chas,
Mharbh thu mo phiuthar an-d猫
鈥橲 fhuair mi fh矛n air 猫iginn 脿s
An do ghreimich sibh air na faclan gu l猫ir? Seo an rann a-rithist. Tha an luch bheag agus an cat glas a鈥 bruidhinn ri ch猫ile.
Thuirt an luch bheag, 鈥檚 i san toll,
D猫 am fonn a th鈥 air a鈥 chat ghlas?
Fonn math is deagh shaod
Gum faodadh tusa tighinn a-mach.
Is m貌r m鈥 eagal ron dubhan chrom
A th鈥 agad ann am bonn do chas,
Mharbh thu mo phiuthar an-d猫
鈥橲 fhuair mi fh矛n air 猫iginn 脿s
Uill, bha freagairt aig a鈥 chat don ghearan sin. Mar a chanadh iad ann am Beurla Lunnainn, 鈥渋t weren鈥檛 me, gov!鈥 Seo na thuirt an cat:
Cha mhis鈥 a bha sin ach cat Iain Ruaidh
A b鈥 脿bhaist a bhith a鈥 ruagadh chearc,
Ghoid i an c脿is鈥 a bha sa chliabh
鈥橲 dh鈥檌th i 鈥檔 t-iasg a bha sa phreas.
Seo an rann bheag sin a-rithist.
Cha mhis鈥 a bha sin ach cat Iain Ruaidh
A b鈥 脿bhaist a bhith a鈥 ruagadh chearc,
Ghoid i an c脿is鈥 a bha sa chliabh
鈥橲 dh鈥檌th i 鈥檔 t-iasg a bha sa phreas.
Saoil an do ghabh an luch ris na thuirt an cat? Canaidh daoine 鈥 tha fios aig an luch nach eil an cat a-staigh. Tha fios aig an luch nach eil an cat a-staigh. Ach a bheil fios aice nuair a tha cat ag innse breug? Chan eil mi cho cinnteach mu dheidhinn sin.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Seanfhaclan na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.