Episode 8
Na thachair sa Chiad Chogadh anns na trì seachdainean a chaidh, ceud bliadhna an ama sa. Events in the First World War in the last three weeks one hundred years ago.
Nuair a thug na Gearmailtich ionnsaigh chruaidh air trainnse san robh a' Chiad Battalion de na Siòphartaich air a 20mh den Dùbhlachd sheas iad riutha agus fhuair dithis eileanaich urram airson an treunadas. Innsidh Gilleasbuig MacDhòmhnaill cò iad. Bha cuid ge-tà nach ruigeadh cladaichean na Frainge ri linn tinneas basmhòr a gheibheadh iad sna barracks ann am Bedford agus a' ghriùlach a' bualadh eileanaich gu h-à raid dona. Agus bha là sith ann an à itichean air Là na Nollaige. Bha Coinneach Rob, Coinneach Macleòid à Bail' Ailein anns na trainnsichean agus cluinnidh sinn bhuaithe gu robh a' chunnart fhèin an cois sin cuideachd.
Air madain na Bliadhn' Ùire 1915 bha an soitheach HMS Formidable mu thrì fichead mìle mach bho chost' Devon nuair a chaidh a bualadh le dà thorpedo bho bà ta-aigeil Gearmailteach, U-24. Chaidh i fodha agus chaill faisg air còig cheud dhen fhaisg air ochd ceud duine a bh'air bòrd am beatha. Fhuair cuid dhiubh air leum de dh'eathraichean ach ged a fhuair, cha robh sin a' dol a shà bhaladh feadhainn dhiubh. Chaidh sà bhaladh iongantach dha-rìribh a dhèanamh air aon duine, Dòmhnall Dòmhnallach, Domhnall Iollagain, às an Àrd anns an Rubha a Leòdhas. Na cailleabh an t-seanachas 's i aig Gilleasbuig MacDhòmhnaill agus nighean Dhòmhnaill, Mà iri agus ogha dha, Ina NicRisnidh ag innse na sgeòil.
Agus air an ochdamh là den Fhaoilleach 1915 chaidh Murchadh MacAoidh, Murchadh Chaluim Dhòmhnaill à Cà rlabhagh a mharbhadh aig La Bassèe. Bha e sna Camshronaich. Bha brà thair dha, Dòmhnall, agus co-ogha dha, mac brathair athar, Fionnlagh, cuideachd sa chogadh, an dithis sna Sìofartaich. Cluinnidh sinn bho Mhurchadh MacAoidh, a bha e fhèin ann an cogadh a' Ghulf le Feachd an Adhar, mun ùidh a th'aige ann an eachdraidh a theaghlach sa Chiad Chogadh.
'S e Gilleasbuig MacDhòmhnaill a tha a' libhrigeadh Seachdain sa Chogadh. Tha e air a rannsachadh le Murchadh Macleòid, air a sgrìobhadh le Jo NicDhòmhnaill agus air a riochdachadh le Annella Nicleòid.
Last on
More episodes
Credits
Role | Contributor |
---|---|
Actor | Artair Donald |
Actor | Iain F MacLeod |
Broadcasts
- Mon 12 Jan 2015 12:03Â鶹ԼÅÄ Radio nan Gà idheal
- Mon 12 Jan 2015 22:00Â鶹ԼÅÄ Radio nan Gà idheal
- Sun 18 Jan 2015 13:00Â鶹ԼÅÄ Radio nan Gà idheal