Â鶹ԼÅÄ

A dyna ni am heddiw.

Fe fydd Senedd Fyw yn ôl bore fory ar gyfer cyfarfod o'r Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon.

Mae'r ACau yn pasio Cyfnod 4 - cam olaf - y .

Yn gyffredinol, mae pedwar cyfnod yn y broses ar gyfer ystyried Mesur Cyhoeddus, sef:

• Cyfnod 1 - pwyllgor yn ystyried egwyddorion cyffredinol y Mesur a'r Cynulliad yn cytuno ar yr egwyddorion cyffredinol hynny;
• Cyfnod 2 - pwyllgor yn ystyried y Mesur ac unrhyw welliannau a gyflwynwyd i'r Mesur hwnnw yn fanwl;
• Cyfnod 3 - y Cynulliad yn ystyried y Mesur ac unrhyw welliannau a gyflwynwyd i'r Mesur hwnnw yn fanwl;
• Cyfnod 4 - pleidlais gan y Cynulliad i basio testun terfynol y Mesur.

Ac yn olaf yn y Siambr heddiw dadl ar Gyfnod 4 y (Cymru).

Mae’r Ddeddf hon yn gwneud darpariaeth mewn cysylltiad â landlordiaid cymdeithasol cofrestredig drwy ddiwygio Deddfau presennol, gan gynnwys yn benodol Ddeddf Tai 1996.

Ym mis Medi 2016, fe gyhoeddodd Y Swyddfa Ystadegau Gwladol y dylai cymdeithasau tai fod yn rhan o'r sector gyhoeddus yn hytrach na'r sector breifat.

Ond fe addawodd Llywodraeth Cymru gymryd "unrhyw gamau angenrheidiol" i newid y penderfyniad wedi pryderon y byddai cyfyngiad ar y nifer o dai fforddiadwy yng Nghymru.

Arweiniodd penderfyniad y Swyddfa Ystadegau Gwladol at bryderon na fyddai cymdeithasau tai bellach yn medru cael benthyg yr arian sydd ei angen ar gyfer darparu tai newydd.

Ar hyn o bryd ystyrir fod cymdeithasau tai yn perthyn i'r sector breifat a gallant fenthyg cymaint o arian ag y gallant fforddio o fewn rheoliadau arbennig.

Mae Llywodraeth Cymru wedi addo darparu 20,000 o gartrefi fforddiadwy yn ystod y tymor cynulliad presennol.

Ffynhonnell y llun, Thinkstock

Mae Simon Thomas Plaid Cymru yn dweud bod Llywodraeth Cymru yn gorfod dal i fyny gyda'r farn gyhoeddus ar leihau ac ailgylchu gwastraff.

Mae'n dweud os yw Llywodraeth Cymru yn methu dod i gytundeb gyda'r Trysorlys, dylai treth plastig un-defnydd gael ei gyflwyno yng Nghymru.

Mae'r Ceidwadwr David Melding yn croesawu ymrwymiad y gweinidog i weithio gyda llywodraeth y DU a gwenyddiaethau datganoledig eraill ar dreth plastig un-defnydd i'r DU, a'r posibilrwydd o gynllun dychwel blaen-dâl y DU ar gyfer cynhwyswyr diodydd.

Mae Gareth Bennett UKIP yn cyfeirio at effaith cyfres Blue Planet y Â鶹ԼÅÄ ar ymwybyddiaeth y cyhoedd o ailgylchu a lleihau gwastraff.

Tra'n croesawu gwaith i wella mynediad at ddŵr yfed mewn mannau cyhoeddus ar draws Cymru, mae'n codi pwysigrwydd mynediad i dai bach cyhoeddus.

Ffynhonnell y llun, PA

Mae Hannah Blythyn yn amlinellu ei huchelgais i sicrhau mai Cymru fydd 'Cenedl Ail-lenwi' gyntaf y byd.

Er mwyn sicrhau mai Cymru fydd 'Cenedl Ail-lenwi' gyntaf y DU, bydd gwaith yn dechrau i drefnu bod dŵr yfed ar gael yn fwy hwylus mewn mannau cyhoeddus ledled Cymru.

Bydd y gwaith hefyd yn cynnwys ymgyrch i newid ymddygiad er mwyn helpu pobl i weld gwerth dŵr ac i sicrhau mai dŵr tap yw’r dewis cyntaf ar gyfer torri syched.

Mae hi'n cyhoeddi hefyd y bydd £15 miliwn o gyllid cyfalaf ychwanegol ar gael i "wella hyd yn oed mwy ar systemau a seilwaith casglu ac ailgylchu'r awdurdodau lleol, gan gynnwys y systemau sydd ganddynt ar gyfer plastigau".

Comisiynwyd Eunomia Research & Consulting Ltd (Eunomia) gan Lywodraeth Cymru i nodi , yn unol ag egwyddorion Cyfrifoldeb Estynedig y Cynhyrchydd (EPR), i fynd i’r afael â nifer o faterion yn ymwneud â mathau allweddol o ddeunydd pacio bwyd a diod.

Bydd y gwaith hwn yn ôl adroddiad Eunomia Research & Consulting Ltd, yn "cyfrannu at y broses o ddatblygu dull gweithredu EPR ehangach yng Nghymru, yn unol â’r diwygiadau i Erthygl 8(a) o’r Gyfarwyddeb Fframwaith Gwastraff.

"Yn unol â hynny, dylai dulliau gweithredu o’r fath geisio adennill yr holl gostau net, ond yn gostwng i 80% mewn rhai amgylchiadau. Byddai symud costau oddi wrth ddinasyddion/trethdalwyr tuag at ddefnyddwyr/cynhyrchwyr yn cyd-fynd yn llwyr â rhaglen Llywodraeth Cymru, Symud Cymru Ymlaen, sy’n pwysleisio economi gryfach a thecach.

"Yn ogystal, mae Llywodraeth Cymru wedi gofyn am ddealltwriaeth fanylach o gwmpas posibl math o EPR sy’n: lleihau gwastraff ac yn cynyddu lefelau ailddefnyddio, atgyweirio, ail-weithgynhyrchu ac ailgylchu, cymaint ag sy’n ymarferol bosibl Mae’r amcan hwn yn uchelgeisiol, ac mae’n cydnabod yr angen i ysgogi gwelliannau".

Gweinidog yr Amgylchedd, Hannah Blythyn, sydd nawr yn gwneud datganiad ar Gyfrifoldeb Cynhyrchydd Estynedig, yn dilyn ymchwil wnaeth ganolbwyntio ar leihau ac ailgylchu gwastraff ac ar leihau sbwriel a achosir gan chwe math penodol o ddeunyddiau pacio bwyd a diod.

Mae Neil Hamilton UKIP yn dweud ei fod yn cytuno gyda "phob un gair" o ddatganiad Lesley Griffiths.

Mae Simon Thomas Plaid Cymru yn beirniadu Llywodraeth Cymru am "ildio" dros Fesur Ymadael yr UE, y mae e'n dweud fydd yn caniatáu i San Steffan a llywodraeth y DU i redeg materion rheoli tir ôl-Brexit, ac amddifadu cyfleuoedd ar gyfer arloesedd mewn ffermio yng Nghymru.

Mae'r aelod Ceidwadol Paul Davies yn croesawu'r cyhoeddiad y bydd y Cynllun Taliad Sylfaenol yn parhau am y flwyddyn gynllun 2019, ond yn galw ar Lesley Griffiths i "ymuno gyda Llywodraeth y DU yn ymrwymo cyllid i ffermwyr ar gyfer y dyfodol tan 2022".

Mae Lesley Griffiths yn dweud bod Brexit yn rhoi "siawns unwaith mewn cenhedlaeth i ail-gynllunio ein polisïau ni".

Mae'n ail-ddatgan pump o egwyddorion sylfaenol ar gyfer dyfodol ein tir a'r bobl fydd yn ei reoli.

Sef:

• ·Rhaid inni gadw rheolwyr tir ar y tir;
• ·Mae cynhyrchu bwyd yn hanfodol i'n cenedl;
• ·Bydd y cymorth yn y dyfodol yn canolbwyntio ar ddarparu nwyddau cyhoeddus fydd yn darparu ar gyfer holl bobl Cymru; a
• ·Dylai pob rheolwr tir gael y cyfle i elwa o'r cynlluniau newydd hyn.
• ·Rydym angen sector amaethyddol llewyrchus a chadarn yng Nghymru, ar ba ffurf bynnag fydd Brexit.

Mae Lesley Griffiths wedi pennu amserlen ar gyfer dyfodol Cynllun y Taliad Sylfaenol yng Nghymru wedi Brexit.Dywedodd wrth ACau y bydd Cynllun y Taliad Sylfaenol yn parhau fel a gynlluniwyd ar gyfer 2018 ac ar gyfer 2019.

O 2020 meddai, pan fydd pwerau yn dychwelyd o Ewrop, "bydd pontio graddol dros sawl blwyddyn o'r cynlluniau presennol i rai newydd. Erbyn 2025 hoffai Ysgrifennydd y Cabinet i'r broses ddod i ben a bydd yn rhoi amlinelliad o'r manylion pellach ym mis Gorffennaf, fydd yn destun ymgynghoriad".

Yr eitem nesaf yn y Siambr yw datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig, Lesley Griffiths: Dyfodol Rheoli Tir.

Mae David Rowlands UKIP yn nodi "ymrwymiadau atyniadol" llywodraeth y DU yn Lloegr, fel y HS2, ac yn galw am ddadl lawn ar wariant llywodraeth y DU ar isadeileddau rheilffyrdd yng Nghymru.

Mae'r aelod Ceidwadol Russell George yn dweud nad yw ymrwymiadau blaenorol wedi cael eu cyflawni, fel tocynnau integredig i wasanaethau bysys a threnau.

Mae'n dweud bod Llywodraeth Cymru yn "drwm ar siarad, ysgafn ar weithredu".

Mae Adam Price Plaid Cymru yn dweud y "diffyg amlwg" yn y datganiad oedd yr angen i "gysylltu Cymru".

Mae'n tanlinellu'r angen am "gyswllt gorllewinol cenedlaethol", fel bo pobl yn gallu symud o'r gogledd i'r de "heb orfod mynd trwy wlad arall".

Mae Ken Skates - sy'n gwisgo rhosyn gwyn heddiw i godi ymwybyddiaeth tuag at Ddiwrnod Canser yr Ofari y Byd - yn cyhoeddi ei fod wedi gofyn i'r Athro Mark Barry i arwain ar gynhyrchu "bras raglen strategaeth", un ar ogledd Cymru ac un ar dde Cymru, o fewn dau neu dri mis.