Â鶹ԼÅÄ

Mae gwasanaethau fasgwlar Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr wedi eu dynodi fel rhai sydd "angen gwelliant sylweddol", gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru (AGIC).

Daw'r penderfyniad wedi i AGIC gynnal cyfarfod i drafod y sefyllfa ddiwedd mis Chwefror.

Roedd hynny'n dilyn adroddiad gan Goleg Brenhinol y Llawfeddygon wnaeth godi pryderon, gan gynnwys fod perygl i gleifion sy'n defnyddio'r gwasanaethau.

Dywedodd cadeirydd Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr ei fod yn "siomedig, rhwystredig a dig" am safon y gwasanaethau fasgwlar.

Mae'r mater wedi bod yn bwnc llosg ymysg cleifion a gwleidyddion ers i'r bwrdd iechyd ganoli'r gwasanaethau fasgwlar yn Ysbyty Glan Clwyd ym Modelwyddan yn Ebrill 2019.

Fis diwethaf fe wnaeth Llywodraeth Cymru roi "rhybudd terfynol" i'r bwrdd iechyd y gallai fod mewn mesurau pellach o fewn tri mis os na fyddai gwelliannau.

Bryd hynny dywedodd y Gweinidog Iechyd, Eluned Morgan fod cynnwys adroddiad Coleg Brenhinol y Llawfeddygon yn "siom ac yn achos pryder", ond na fyddai'r bwrdd iechyd yn cael ei rhoi dan fesurau arbennig yn syth.

Ond mae'r Ceidwadwyr wedi cyhuddo'r llywodraeth o wneud penderfyniad gwleidyddol i dynnu'r bwrdd iechyd o'r mesurau arbennig yn y lle cyntaf.

Daeth Betsi Cadwaladr allan o fesurau arbennig ym mis Tachwedd 2020, a hynny ar ôl bod o dan reolaeth uniongyrchol Llywodraeth Cymru ers haf 2015.

Dywedodd AGIC fod dynodi'r gwasanaethau fasgwlar fel rhai sydd angen gwelliant sylweddol yn eu galluogi i "geisio sicrwydd ynghylch materion penodol a amlinellwyd yn adroddiad Coleg Brenhinol y Llawfeddygon".

Ychwanegodd fod hyn yn cynnwys "gwaith gwael gan y tîm amlddisgyblaethol, dogfennau a gwaith cadw cofnodion gwael, ac ansawdd y gofal clinigol".

Yn ôl AGIC fe allai pob un o'r pwyntiau hynny "beri pryder i ddiogelwch cleifion a'r canlyniadau iddynt".

"Ar ben hynny, o ganlyniad i ganfyddiadau adroddiad Coleg Brenhinol y Llawfeddygon, mae gan AGIC bryderon dros drefniadau llywodraethu ansawdd o fewn gwasanaethau fasgwlaidd," meddai'r corff mewn datganiad.

Yn rhoi tystiolaeth i bwyllgor cyfrifon cyhoeddus a gweinyddiaeth gyhoeddus y Senedd fore Mercher dywedodd cadeirydd Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr ei fod yn "siomedig, rhwystredig a dig" am safon gwasanaethau fasgwlar y gogledd.

Dywedodd Mark Polin ei fod yn adrodd i'r Gweinidog Iechyd pob mis am sut y mae'r gwasanaethau'n datblygu, a bod yr adroddiad cyntaf o'r fath newydd gael ei gyflwyno.

"Mae 'na ffocws mawr rŵan ar y problemau gyda gwasanaethau fasgwlar ac mae pethau'n digwydd ar fyrder," meddai.

"'Dan ni'n canolbwyntio ar gyflawni'r gwelliannau sydd eu hangen, a byddwn yn disgwyl fod gwelliannau sylweddol wedi'u gwneud mewn tri mis.

"Dwi'n credu mai'r model 'dan ni wedi'i fabwysiadu rŵan ar gyfer y gwasanaeth yw'r un cywir, ac mae'n gynaliadwy yn y tymor hir."

Dywedodd llefarydd y Ceidwadwyr Cymreig ar ogledd Cymru, Darren Millar fod "gwasanaethau iechyd y gogledd dan y lach unwaith eto am y rhesymau anghywir".

"Mae pobl yn y rhanbarth yn cael eu methu gan arweinwyr y GIG, sy'n ymddangos yn hollol ddi-glem am sut i wella'r gwasanaethau y mae cleifion yn dibynnu arnynt," meddai.

"Mae'r newyddion heddiw yn dangos yn amlwg mai penderfyniad gwleidyddol oedd cymryd Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr allan o fesurau arbennig, ac nad oedd yn seiliedig ar wneud y penderfyniadau a'r gwelliannau sydd wedi eu haddo.

"Mae'n rhaid i Lywodraeth Cymru dderbyn cyfrifoldeb am y methiannau yma a dal y rheiny sy'n gyfrifol i gyfrif."