Â鶹ԼÅÄ

Mae Llywodraeth Cymru yn mynd i symud ymlaen gyda chynlluniau ar gyfer mesur maen nhw'n ei ddweud fyddai'n amddiffyn pwerau Cymru wedi Brexit.

Bydd gweinidogion Cymru'n gofyn i ACau am gael cyflwyno Mesur Dilyniant fel mesur brys, er mwyn trosglwyddo deddfau'r UE mewn meysydd datganoledig i ddeddfwriaeth Cymru.

Maen nhw'n dadlau bod y cam yn angenrheidiol os na fydd modd datrys anghytundeb gyda Llywodraeth y DU dros y Bil Ymadael.

Ar yr un pryd, mae Llywodraeth yr Alban wedi cyhoeddi mesur dilyniant eu hunain.

Mae Llywodraeth y DU wedi addo gwneud newidiadau ac wedi mynnu nad oes angen deddfwriaeth wahanol ar Gymru.

Dan y Bil Ymadael arfaethedig, fe fyddai San Steffan yn dal gafael ar nifer o bwerau'r UE mewn meysydd datganoledig, yn groes i ddymuniad llywodraethau Cymru a'r Alban.

Mae hynny er gwaethaf addewid gan Lywodraeth y DU y bydd newidiadau i'r ddeddfwriaeth sy'n golygu y bydd y rhan fwyaf o'r pwerau yn cael eu datganoli - cynnig sydd heb ei dderbyn gan lywodraethau Bae Caerdydd a Chaeredin.

Dywedodd y Prif Weinidog Carwyn Jones y byddai caniatáu i weinidogion San Steffan reoli polisïau meysydd sydd wedi'u datganoli yn "annerbyniol".

"Fe fydd penderfyniadau sy'n cael eu cymryd nawr yn effeithio ar Gymru am ddegawdau i ddod," dywedodd.

"Mae'n hanfodol fod y penderfyniadau yma yn cael eu gwneud mewn ffordd sy'n parchu datganoli.

"Rydym yn parhau'n bartneriaid cadarnhaol mewn trafodaethau gyda Llywodraeth y DU ynglŷn â newidiadau i Fil Ymadael y DU - a dyma rydym yn dal i'w ddymuno.

"Fodd bynnag, rydym yn rhedeg allan o amser ac rydym wedi datblygu ein Mesur i baratoi ar gyfer sefyllfa lle nad yw Llywodraeth y DU yn addasu'r Bil Ymadael yn ddigonol er mwyn parchu'r setliad datganoli."

Dan ddeddfwriaeth bresennol Brexit - sy'n mynd trwy'r Senedd yn San Steffan - fe fydd mwyafrif y pwerau sydd wedi'u datganoli, ond sydd hefyd yn dod dan ddeddfwriaeth yr UE, yn cael eu trosglwyddo dros dro i San Steffan o Frwsel yn dilyn Brexit.

Mae hynny wedi cael ei ddisgrifio fel ymosodiad ar ddatganoli gan lywodraethau Cymru a'r Alban.

Mewn araith yn Sir Y Fflint ddydd Llun, fe ddywedodd y gweinidog yn Swyddfa'r Cabinet y DU, David Lidington, .

Ychwanegodd eu bod nid yn unig yn "parchu'r setliadau datganoli ond yn eu cryfhau a'u gwella".

Ond fe ddywedodd Mr Jones bod angen mwy na "geiriau cynnes" ac nad oedd y cynlluniau yn mynd yn ddigon pell.

Mae'r pwerau datganoledig sydd hefyd yn dod dan ddeddfwriaeth yr UE yn cynnwys cymorthdaliadau amaethyddol a labelu bwyd.

ac fe gafodd gefnogaeth unfrydol gan ACau yn y Senedd.

Dadansoddiad Gohebydd Gwleidyddol Â鶹ԼÅÄ Cymru, James Williams:

Mae swyddogion a gwleidyddion Llywodraeth Cymru yn pwysleisio nad ydyn nhw wir eisiau cyflwyno'r Mesur Dilyniant hwn.

Polisi yswiriant yw e sydd wedi dod o'r boced cefn, ac os ydyn nhw'n dod i gytundeb gyda San Steffan ar y Mesur Ymadael wedyn fe fyddan nhw'n ddigon hapus i ildio'r polisi.

Yr wythnos nesaf, bydd gweinidogion o San Steffan, Caerdydd a Chaeredin yn cyfarfod yn Llundain unwaith eto i geisio dod i gytundeb.

Ond mae ACau yn debygol o ddechrau proses y Mesur Dilyniant mewn pleidlais ddydd Mawrth nesaf, ac felly tanio ras ddeddfwriaethol rhwng Bae Caerdydd a San Steffan.

Os yw'r Cynulliad yn llwyddo gyda'r Mesur Dilyniant, y disgwyliad yn y byd academaidd yw y bydd y ddwy lywodraeth yn gorfod dychwelyd i'r Goruchaf Lys.

Dywedodd AC Plaid Cymru, Simon Thomas mai'r bwriad oedd "deddfu i amddiffyn democratiaeth yng Nghymru".

Cafodd y mesur hefyd ei gefnogi gan arweinydd UKIP yng Nghymru, Neil Hamilton: "Wrth atal trosglwyddo pwerau yn uniongyrchol o Frwsel i Gaerdydd, mae Theresa May wedi rhoi arf i wrthwynebwyr Brexit."

Ond mynnodd llefarydd ar ran Llywodraeth y DU: "Does dim angen y ddeddfwriaeth yma sydd wedi ei gynnig gan Lywodraeth Cymru.

"Byddai'n well petawn nhw'n canolbwyntio ar ddod i gytundeb ar y Mesur Ymadael, fydd yn sicrhau cysondeb ar draws y DU er mwyn sicrhau bod pob rhan o'r DU yn barod pan fyddwn ni'n gadael yr UE."

Ychwanegodd arweinydd y Ceidwadwyr Cymreig, Andrew RT Davies nad oedd yn gweld yr angen am fesur dilyniant, gan ddweud fod angen i lywodraethau'r DU gydweithio i "warchod uniondeb marchnad sengl y DU".