Â鶹ԼÅÄ

Côr Merched Sir Gâr yw Côr Cymru 2017 wedi iddynt drechu pedwar côr arall yn y rownd derfynol nos Sul.

Wedi wythnosau o gystadlu brwd roedd pump côr wedi cyrraedd y rownd derfynol - Côr Ieuenctid Môn yng nghategori'r plant; Côr Merched Sir Gâr yng nghategori y corau ieuenctid; Côr Meibion Machynlleth yng nghategori y corau meibion; Ysgol Gerdd Ceredigion yng nghategori y corau merched a Côrdydd, enillydd categori y corau cymysg.

Cafodd y gystadleuaeth, sy'n digwydd bob dwy flynedd, ei chynnal nos Sul yn Aberystwyth.

Yn ôl y beirniaid Christopher Tin, y cyfansoddwr ac enillydd dwy Grammy, María Guinand o Fenweswela a'r Athro Edward Higginbottom o Brifysgol Rhydychen, roedd y safon eleni yn hynod o uchel.

Roedd gan bob côr ei rhaglen gerddorol unigol ar gyfer y gystadleuaeth, ond eleni am y tro cyntaf bu'r corau yn cyd-ganu cân o waith un o feirniaid y gystadleuaeth sef Christopher Tin o Galiffornia: 'Adain Cân'.

Cafodd y geiriau eu hysgrifennu yn Gymraeg, Sbaeneg, Almaeneg a Saesneg, gan y Prifardd Mererid Hopwood.

Roedd pob côr wedi dewis darnau hynod o amrywiol a rhyngwladol.

Côr Merched Sir Gâr oedd y cyntaf i ganu a'u dewis o ddarnau yn y rownd derfynol oedd 'Waltz' - Novello, 'Il est bel et bon' gan Pierre Passereau, 'Turot eszik a cigany' gan y cyfansoddwr Hwngaraidd Kodaly, 'Beth yw'r haf i mi?' a medli o ganeuon gospel.

Dewis Côr Meibion Machynlleth oedd 'Heriwn, wynebwn y wawr' gan Gareth Glyn, 'Beati mortui' - Mendelssohn, 'Joshua' a 'Gwinllan a roddwyd' (trefniant Caradog Williams).

Roedd Côr Ieuenctid Môn yn cystadlu am y pumed tro a'u dewis y tro hwn oedd 'In Paradisum' - Fauré, 'Cân Crwtyn y Gwartheg', 'The Lamb' - John Tavener a 'Rhosyn yr Iôr' (Gareth Glyn, y geiriau gan Siân Owen).

Côrdydd oedd y pedwerydd côr i ymaddangos ar lwyfan y Neuadd Fawr a'u dewis nhw oedd 'Benedicamus Domino' - Peter Warlock, 'Heilig' - Mendelssohn, Alleluia - Jake Runestad, 'Gwrando 'ngweddi, O Dduw' - Purcell a 'Don't let the sun go down on me' (trefniant o gân Elton John).

Côr Ysgol Gerdd Ceredigion oedd y côr olaf i ymddangos - a hwn oedd yr ail gôr i Islwyn Evans arwain ar y llwyfan gan mai ef hefyd oedd yn arwain Côr Merched Sir Gâr.

Fe ddewison nhw hefyd ddarn gan Gareth Glyn sef 'Henffych Datws' (y geiriau gan Gwyn Thomas). Y tri darn arall oedd 'Ave Maria' - Franz Biebl, 'Ukuthula' o Dde Affrica a 'Pseudo Yoik Lite' gan Jaakko Mäntyjärvi o'r Ffindir.

Roedd 'na wobr yn ogystal i'r arweinydd gorau ac fe aeth y wobr honno i Eilir Owen Griffiths, arweinydd CF1 a fu'n cystadlu yng nghategori y corau cymysg.

Dewis y gwylwyr

Roedd gan y gynulleidfa hefyd gyfle i bleidleisio am eu hoff gôr a'u dewis eleni oedd Côr Ieuenctid Môn. Côr Meibion Machynlleth oedd yn ail a ffefryn y beirniaid, Côr Merched Sir Gâr, yn drydydd.

Nos Sadwrn fe gipiodd Côr Ysgol Pen Barras o Rhuthun y teitl Côr Cynradd Cymru 2017.

Yn ogystal ag ennill cyfanswm o £5,000 bydd enillwyr Côr Cymru eleni yn cael cynnig mynd i gynrychioli Cymru yng nghystadleuaeth Côr y Flwyddyn Eurovision 2017.

Dyma'r flwyddyn gyntaf i Eurovision gynnig y math yma o gystadleuaeth a bydd yn cael ei chynnal yn Latfia.

Bydd y noson yn cael ei harwain gan y cyfansoddwr a'r arweinydd corawl byd-enwog Eric Whitacre ac ymysg y beirniaid bydd y cyfansoddwr corawl John Rutter a'r soprano Elina Garanca.

Bydd Côr Merched Sir Gâr yn ymddangos gyda'r goreuon o Awstria, Gwlad Belg, Denmarc, Estonia, Yr Almaen, Hwngari, Slofenia a Latfia.

Dywedodd Hefin Owen, Uwch gynhyrchydd Côr Cymru: "Dyma ddatblygiad pwysig iawn o ran cystadleuaeth Côr Cymru ac mae'n gyfle gwych i'r côr buddugol a Chymru fedru serennu ar lwyfan Ewropeaidd.

"Mae'n gyfle gwych hefyd i gynulleidfa S4C fwynhau gwledd o ganu gan rai o gorau mwyaf safonol Ewrop."

Dywedodd Elen Rhys, Comisiynydd Cynnwys Adloniant S4C: "Mae S4C yn hynod o falch o ddarlledu'r gystadleuaeth Eurovision yma ac o'r ffaith y bydd cynrychiolaeth o Gymru yno.

"Mae'n gam naturiol yn esblygiad y gyfres boblogaidd Côr Cymru ac yn gyfle gwych i arddangos ein talentau corawl ar lwyfan Ewropeaidd."

Yn ôl Caryl Parry Jones, a oedd nos Sul yn sedd y sylwebydd: "Mae'r safon drwy gydol y gystadleuaeth wedi bod yn anhygoel o uchel ond roedd heno yn ddyrchafol."