Hanes Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Braslun o hanes Eisteddfod Genedlaethol Cymru.
Cynhaliwyd yr Eisteddfod gyntaf yn 1176 o dan nawdd yr Arglwydd Rhys yn ei gastell yn Aberteifi.
Gwahoddwyd beirdd a cherddorion o bob rhan o'r wlad i'w gastell, gan anrhydeddu'r bardd a'r cerddor gorau â chadair, traddodiad sydd wedi parhau hyd heddiw. Cynhaliwyd nifer i Eisteddfod o dan nawdd boneddigion o Gymru ar hyd y canrifoedd.
Cynhaliwyd yr Eisteddfod Genedlaethol gyntaf yn Aberdâr yn 1861 ac ers hynny mae wedi datblygu ac ehangu i'r ŵyl flynyddol yr ydyn ni'n ei hadnabod heddiw.
Yn ystod ail hanner y 19eg ganrif roedd awch yng Nghymru i ddathlu diwylliant Cymreig ac mae sefydlu'r Eisteddfod Genedlaethol wedi cyfrannu'n helaeth i gynhaliaeth diwylliant cerddorol a llenyddol traddodiadol Gymreig.
Heblaw am 1914 a 1940, mae'r Eisteddfod Genedlaethol wedi cael ei chynnal yn flynyddol yn y de a'r gogledd bob yn ail.
