Â鶹ԼÅÄ

Pan glywodd Nia Roberts mod i'n mynd i Sioe Aberhosan, fe ymledodd gwên fach chwareus dros ei hwyneb: "Reit" medda hi, ar ei rhaglen "Mae Hywel, yn Aberhosan bore 'ma, sydd ddim yn bell o Fachynlleth. Wyddoch chi am enwau llefydd eraill yng Nghymru sy'n cynnwys enw dilledyn o ryw fath? Ffoniwch fi ar 03703500500".

Aberteifi, Cardigan, Betws y Côt, Abersoc. Ond, och a gwae - nid Aberhosan oedd enw'r lle yn wreiddiol, er mai Aberhosan mae pawb yn ei ddeud ar lafar, ers yr 16ganrif pan ymddangosod yr enw am y tro cyntaf.

Yn ôl y Beibl ar darddiad enwau llefydd yng Nghymru - sef 'Enwau Llefydd yng Nghymru' - yr enw gwreiddiol oedd Aber y Rhosan, gan mai afon fechan yn llifo drwy rostir ydi'r Rhosan. Ac mae'r afon fechan yma yn ymuno â Nant Cynddu, i ffurfio'r afon Carrog.

Ta waeth, fe ges i ddiwrnod wrth fy modd yng nghwmni pobol Aberhosan a'r cylch ddoe yn y sioe flynyddol, a diolch i Iola Jones yr ysgrifennydd am drefnu'r cwbwl.

'Roedd 'na glamp o babell fawr wen ym mhen pella'r cae lle 'roedd y beirniaid yn un gornel yn brysur yn blasu'r cacennau, y pwdins, y jams a'r chytnis, i weld pa rai oedd yn haeddu'r cerdyn coch, a Bert Davies yn y gornel arall yn edrych yn graff ar faint y nionod, hyd y cennin, a chochni'r tomatos.

"Sioe 'bnawn ydi hon, cofiwch" medda Iola, pan gyrhaeddais y cae - a gwir y gair. Erbyn un o'r gloch 'roedd 'na geffylau yn prancio yn y cylch, defaid yn cael eu barnu, rhesau hir o hen dractorau wrth ymyl y castell gwynt, wedi cael eu hadnewyddu ac yn werth eu gweld, a chŵn o bob maint yn ennill cwpanau arian a rosets amryliw.

Do, fe ges i ddiwrnod wrth fy modd, ac fe lwyddon ni i rannu'r hwyl a'r gweithgarwch hefyd ar raglenni Nia, Jonsi a Geraint Lloyd. Fe fydd 'na gyfle i neud yr un fath eto'r wythnos nesa' pan fydda i'n treulio'r diwrnod yn Sioe Meirionydd, yn Harlech.

Gyda llaw, tra'n blogio, 'dwi 'di meddwl am le arall yn cynnwys enw dilledyn- Castell y Beret! Os fedrwch chi feddwl am fwy, wel cofiwch 'mod i ar Facebook neu anfonwch e-bost i hywel@bbc.co.uk neu'n well byth- cysylltwch efo Nia!

• Llyfrnodi gyda
• |
• |
• |
• |
• - Beth yw hwn?