05/12/2003
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 231
Duration: 04:42
Litir 231: An t-Eilean Gorm
C脿it a bheil an t-Eilean Gorm? Uill, 鈥檚 iomadh eilean ann an Alba a dh鈥檉haodadh an tiotal sin a ghi霉lan, 鈥檚 d貌cha, ged a tha na dh脿 dhiubh a鈥 seasamh a-mach bho ch脿ch nam bheachd-san, agus iad le ch猫ile nas guirme nan 脿bhaist. Nise, mus t猫id mi air adhart, feumaidh mi r脿dh gu bheil mi a鈥 cleachdadh gorm an seo mar dhath an fhe貌ir 鈥 a鈥 ciallachadh green ann am Beurla, chan e blue. Oir 鈥檚 e an t-ainm a th鈥 air an eilean seo ann am Beurla 鈥渢he Green Island鈥 agus thathar a鈥 d猫anamh dheth gur e as coireach ri sin, gu robh e c貌mhdaichte le feur.
鈥橲 iad an d脿 eilean air a bheil mi a鈥 beachdachadh - 脤le agus eilean eile ann an Earra-Ghaidheal, gu tuath air 脤le 鈥 Liosm貌r. Cha chreid mi gu bheil eilean eile ann an Alba a tha a cheart cho feurach is torrach ri Liosm貌r.
Sin mo roghainn, ma-th脿, ach c脿it a bheil 鈥渁n t-Eilean Gorm鈥? Uill, leis an fh矛rinn innse, chan eil mi cinnteach ca鈥 bheil e no, leis an fh矛rinn innse, an robh e a-riamh ann am bith. Ach tha e air ainmeachadh ann am Beurla mar 鈥渢he Green Island鈥 ann an leabhar a th脿inig a-mach 脿s 霉r o chionn ghoirid 鈥 an leabhar le M脿rtainn MacIlleMh脿rtainn air a bheil 鈥淎 Description of the Western Islands of Scotland鈥.
鈥橲 ann o chionn tr矛 cheud bliadhna a nochd an leabhar sin an toiseach, ach tha Urras Leabhraichean nan Eilean, buidheann a tha st猫idhichte ann an Nis ann an Le貌dhas, air a thoirt a-mach as 霉r am-bliadhna. Tha am fear 霉r na mhac-samhail don chiad iris dheth agus tha notaichean na chois, a rinn an sgr矛obhadair M矛cheal Robson. Tha M矛cheal a鈥 fuireach ann am Port Nis agus tha e貌las air leth aige air na h-eileanan. Chuir an t-Urras an tiotal air an leabhar 霉r 鈥淐uriosities of Art and Nature鈥, 脿s d猫idh rudeigin a chuir M脿rtainn air a鈥 chiad dhuilleig aige anns an leabhar th霉sail.
Sgr矛obh M脿rtainn gu robh an t-Eilean Gorm don iar-dheas air 脤le, Colasa is Di霉ra, fad l脿-se貌laidh air falbh bho na h-eileanan sin. Th脿inig a chunntas bhon mhinistear ann an Di霉ra, an t-Urramach Iain MacSuain, a fhuair e bho chaiptean soithich Shasannaich. Seo agaibh cuibhreann de na thuirt am maraiche ris a鈥 mhinistear:
鈥淏ha mi a鈥 se貌ladh mu dheich l猫igean fichead don iar-dheas air 脤le. Th脿inig ci霉ineas orm faisg air eilean beag, far an do leig mi an acair is far an deach mi air t矛r. Bha e c貌mhdaichte air fad le feur fada; bha na h-uimhir de r貌in nan laighe air na creagan is air a鈥 chladach; tha mar an ceudna na h-uimhir de dh鈥檈貌in-mhara ann鈥 Tha m貌ran d猫ileachan is b霉ird air cladach an eilein agus, leis gu bheil e c貌mhnard agus faisg air a bhith aig 矛re na mara, dh鈥檌arr mi air a鈥 chriubha agam (a bha d矛omhain) am fiodh a ch脿rnadh gu 脿irde co-ionann ri d脿 霉rlar 鈥 gus am biodh e na b鈥 fhasa do mharaichean [an t-eilean] fhaicinn鈥︹
Bu ch貌ir dhomh cur ris an tuairisgeul a thug mi dhuibh dhen eilean, oir tha fhios agam gum bi cuid agaibh a鈥 falbh a choimhead air mapaichean dhen chuan eadar Alba is Eirinn, ga lorg. Thuirt an caiptean Sasannach gu robh an t-eilean ceithir m矛le a dh鈥檉haide, le m矛le de leud ann, agus le abhainn anns a鈥 mheadhan, ged a tha amharas agam gur d貌cha gur e s脿l, seach f矛or-uisge, a bh鈥 anns an 鈥渁bhainn鈥. Co-dhi霉, an ath-sheachdain, innsidh mi dhuibh mar a chunnaic muinntir Cholasa an t-Eilean Gorm airson a鈥 chiad turas, agus mar a dh鈥檉halbh e 脿 fianais, taobh a-staigh bliadhna.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.