09/04/2004
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 249
Duration: 05:28
Litir 249: Loch Langavat
An t-seachdain sa chaidh, rinn mi mo shlighe thairis air grunn lochan gun a bhith a鈥 cleachdadh b脿ta, oir bha iad re貌ta. Cha robh mi ann an Alba, ge-t脿, ach ann am beanntan Nirribhidh, aig c貌rr is m矛le meatair os cionn na mara. Bha a h-uile loch c貌mhdaichte le deigh thiugh, agus le sneachd geal glan air muin na deighe. Rinn mi mo shlighe air na lochan le bhith a鈥 sgitheadh orra.
Air an d脿rna l脿 de mo thuras, agus mi-fh矛n is feadhainn eile 脿 Alba a鈥 sgitheadh eadar loidsichean is bothain, chaidh sinn tarsainn loch air an robh ainm a thog m鈥 aire. Litrichidh mi dhuibh e, agus tuigidh sibh carson 鈥 LANGAVATNET. Shaoileadh tu gur e 鈥淟anga-VAT-net鈥 a chanadh muinntir na d霉thcha, ach dh鈥檉haighnich mi de nighean ann am fear de na loidsichean, agus thuirt ise 鈥淟anga-VA-nuh鈥. Co-dhi霉, thuirt mi rithe, 鈥渢ha e a鈥 ciallachadh 鈥榣och fada鈥, nach eil?鈥 Dh鈥檃idich i gu robh mi ceart.
Bidh m貌ran agaibh e貌lach air loch m貌r fada ann an Eilean Le貌dhais air a bheil 鈥淟och Langavat鈥. 鈥橲 e ainm annasach a th鈥 ann, oir tha 鈥淟angavat鈥 fh猫in a鈥 ciallachadh 鈥渓och fada鈥. Th脿inig e bho na Lochlannaich a bha uaireigin a鈥 fuireach anns an eilean.
Lorg mi ainmean eile ann an Nirribhidh a bha cuideachd gu math inntinneach dhuinne a tha a鈥 fuireach ann an Alba. Sanddalsvatnet mar eisimpleir 鈥 鈥淟och Dail na Gainmhich鈥. Th脿inig am facal 鈥渄ail鈥 againne bhon t-seann Lochlannais. Is chaidh sinn seachad air beinn mh貌r bhr猫agha ris an canar Bl氓berge 鈥 coltach ri Bl脿bheinn anns an Eilean Sgitheanach. Tha an d脿 ainm a鈥 ciallachadh 鈥渂lue mountain鈥 ann am Beurla.
Agus tha an eileamaid 鈥渂u鈥 a鈥 nochdadh an siud 鈥檚 an seo, leithid ann am Bjordalsbu agus Kjeldebu. Tha e a鈥 ciallachadh both no bothan. Th脿inig na faclan sin, agus b霉th, a tha a鈥 ciallachadh 鈥渟hop鈥, bhon t-seann Lochlannais. Th脿inig, agus am facal booth ann am Beurla.
Mus deach mi gu ruige na beanntan, chuir mi seachad madainn ann am Bergen, baile m貌r air cladach an iar na d霉thcha. Thathar a鈥 moladh don a h-uile duine a th猫id a Bhergen dhol a mhargaidh an 猫isg. Chan fhaighear iasg nas fhe脿rr na gheibhear ann a sin. Gu dearbh, tha truisg bhe貌, a th脿inig bhon mhuir an l脿 roimhe, a鈥 sn脿mh ann an amar m貌r, agus faodaidh tu fear a thaghadh dhut fh猫in.
鈥橲 e torsk a chanas na Nirribhich riutha, agus chan eil duilgheadas ann do Ghaidheal fios a bhith aige gu d猫 se貌rsa 猫isg a th鈥 ann, oir th脿inig am facal
againne trosg bho na seann Lochlannaich. Choimhead mi air na h-猫isg is maoraich gu l猫ir anns a鈥 mhargaidh, agus chan fhaca mi gin eile air an robh ainm coltach ris an ainm Gh脿idhlig. Ach dh鈥檃ithnich mi ainm fear dhiubh sa spot, oir tha e cumanta ann an ainmean-脿ite ann an Alba 鈥 laks, no bradan. Ann an Le貌dhas tha Lacasaigh (鈥渁bhainn nam bradan鈥) ann, agus Lacasdail (鈥渄ail nam bradan鈥). Agus faisg air C脿rlabhagh ann an taobh iar an eilein tha Loch Lacsabhat 脌rd agus Loch Lacsabhat 脤orach ann. Tha Lacsabhat a鈥 ciallachadh 鈥渓och nam bradan鈥.
Aig toiseach na litreach, bha mi a-mach air Langavatnet no Langavat. Nuair a choimheadas tu air map de dh鈥橢ilean Le貌dhais, ch矛 thu gu bheil barrachd na aon loch air a bheil Loch Langavat. Uill, tha an aon rud f矛or ann an Nirribhidh. Ann an aon sg矛re, chithear grunn lochan air a bheil Langavatnet, ged a tha cuid m貌ran nas fhaide na feadhainn eile. Chan ann d矛reach air map na h-Alba a nochdas na h-aon ainmean-脿ite a-rithist is a-rithist.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine: Th脿inig, agus am facal booth ann am Beurla: so did the word booth in English. Note the repetition of the verb (th脿inig) here, followed by agus 鈥 this is the idiomatic way of saying 鈥渟o did鈥︹ in Gaelic. Here are two other examples and note the repetition of the verb: Bha Iain ann. Bha agus S矛ne (John was there. So was Jean); Chr矛ochnaich Ailig an r猫is. Chr矛ochnaich agus Anna (Alex finished the race. So did Ann).
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.