Main content
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1051
Litir do Luchd-ionnsachaidh le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1051. Roddy Maclean reads this week's letter for G脿idhlig learners.
Last on
Wed 11 Sep 2019
23:00
麻豆约拍 Radio nan G脿idheal
More episodes
Corresponding Litir Bheag
An Litir Bheag 747
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1051
Duration: 05:00
Litir 1051: An Oidhche a bha i a' Sileadh na Lite
Bu toigh leam naidheachd 脿 Ceap Breatainn innse dhuibh. Tha i a鈥 tighinn bhon chruinneachadh Sgeul gu Latha le Iain Seathach. B鈥 e an sgeulaiche E貌s N矛ll Bhig nach maireann agus fhuair esan i bho th猫, Bean Mh矛cheil 始ic鈥橧lleain. 始S e an t-ainm a th' air an naidheachd 鈥楢n Oidhche a bha i a鈥 Sileadh na Lite鈥. N矛 mi beagan nas giorra agus nas s矛mplidh鈥 i.
Bha banntrach ann agus cha robh aice ach aon mhac. 始S e se貌rsa de leth-ghloic a bh鈥 ann, ach bha e m貌r is l脿idir. Chuir a mh脿thair air falbh e gu margaidh le mart air ceann r貌pa.
Thachair e ri fear aig a鈥 mhargaidh. 鈥楧猫 tha thu ag iarraidh air a鈥 mhart?鈥 thuirt am fear eile.
鈥極,鈥 ars an gille, 鈥榯ha mi ag iarraidh rudeigin.鈥
鈥楩osgail do l脿mh, ma-th脿,鈥 ars am fear eile. Thilg e smugaid na l脿imh. 鈥楽eo rudeigin,鈥 thuirt e.
鈥楢gus seo am mart,鈥 fhreagair an leth-ghloic. Thug e ceann an r貌pa don duine eile. Ch霉m e a dh貌rn d霉inte oir 始s ann an sin a bha an 鈥榬udeigin鈥 a fhuair e.
Air an rathad dhachaigh, bha e a鈥 dol tarsainn allt nuair a shleamhnaich e. Nuair a thuit e don uisge, dh鈥檉hosgail e a l脿mh agus dh鈥檉halbh an smugaid. Th貌isich an gille air r霉rach anns an allt, feuch am faigheadh e i. Aig an dearbh mhionaid th脿inig ceannaiche-paca, no mar a chanadh iad ann am Beurla, peddlar.
鈥楧猫 tha thu a鈥 d猫anamh?鈥 thuirt am peddlar.
鈥楾ha mi a鈥 coimhead airson rudeigin,鈥 ars an gille.
Dh鈥檉heuch am peddlar ri faighinn a-null agus shleamhnaich esan cuideachd. 鈥極, seo rudeigin,鈥 thuirt e gu h-aotrom.
鈥楲org thu mo rudeigin?鈥 thuirt an gille.
鈥楥ha do lorg,鈥 fhreagair am peddlar.
Bha an gille deimhinne gun do lorg am peddlar an 鈥榬udeigin鈥 aige. Ghabh iad am bad a ch猫ile agus mharbh an gille am peddlar. Thiodhlaic an gille a chorp. Thill e dhachaigh. Fhuair a mh脿thair a-mach d猫 bh鈥 air tachairt agus far an robh corp a鈥 cheannaiche. Dh鈥檌arr i air a mac norrag a ghabhail. Fhad 始s a bha e na chadal, rinn i lite thana. Chrath i an lite air an talamh taobh a-muigh an taighe.
Nuair a dh鈥櫭╥rich an gille, chaidh e a-mach. 鈥楾ha i a鈥 sileadh lite,鈥 thuirt e ri a mh脿thair. 鈥楾ha lite air an talamh.鈥
鈥楢 bheil?鈥 ars ise. 鈥Coma leat mu dheidhinn.鈥
Nise, bha reithe aice. 始S e 鈥楶eddlar鈥 an t-ainm a bh鈥 air oir bhiodh e a' falbh air feadh na sg矛re aig amannan. Thug i an reithe don t-sloc far an robh corp a鈥 cheannaiche. Mharbh i an reithe. Chuir i a chlosach anns an t-sloc, agus ghluais i corp an duine gu 脿ite eile.
Goirid an d猫idh sin, th脿inig dithis phoileas don taigh. Dh鈥檉haighnich iad dhen ghille am fac鈥 e 鈥peddlar鈥.
鈥極,鈥 ars an leth-ghloic, 鈥榤harbh mi e.鈥
鈥楥uin a bha sin?鈥 dh鈥檉haighnich poileas.
鈥楢n oidhche a bha i a鈥 sileadh na lite,鈥 fhreagair an gille. Agus mh矛nich e far an robh corp a鈥 pheddlar.
Bha na poilis dhen bheachd nach robh sa ghille ach fear g貌rach. Ach thug iad s霉il air an 脿ite-thiodhlacaidh. Lorg iad reithe. 鈥楴ach tuirt mi riut gun robh e gun toinisg?鈥 thuirt fear de na poilis. 鈥楢n oidhche a bha a鈥 sileadh na lite! Sin am 鈥peddlar鈥 a mharbh e.鈥 Agus sin agaibh mo naidheachd. Beannachd leibh.
Bha banntrach ann agus cha robh aice ach aon mhac. 始S e se貌rsa de leth-ghloic a bh鈥 ann, ach bha e m貌r is l脿idir. Chuir a mh脿thair air falbh e gu margaidh le mart air ceann r貌pa.
Thachair e ri fear aig a鈥 mhargaidh. 鈥楧猫 tha thu ag iarraidh air a鈥 mhart?鈥 thuirt am fear eile.
鈥極,鈥 ars an gille, 鈥榯ha mi ag iarraidh rudeigin.鈥
鈥楩osgail do l脿mh, ma-th脿,鈥 ars am fear eile. Thilg e smugaid na l脿imh. 鈥楽eo rudeigin,鈥 thuirt e.
鈥楢gus seo am mart,鈥 fhreagair an leth-ghloic. Thug e ceann an r貌pa don duine eile. Ch霉m e a dh貌rn d霉inte oir 始s ann an sin a bha an 鈥榬udeigin鈥 a fhuair e.
Air an rathad dhachaigh, bha e a鈥 dol tarsainn allt nuair a shleamhnaich e. Nuair a thuit e don uisge, dh鈥檉hosgail e a l脿mh agus dh鈥檉halbh an smugaid. Th貌isich an gille air r霉rach anns an allt, feuch am faigheadh e i. Aig an dearbh mhionaid th脿inig ceannaiche-paca, no mar a chanadh iad ann am Beurla, peddlar.
鈥楧猫 tha thu a鈥 d猫anamh?鈥 thuirt am peddlar.
鈥楾ha mi a鈥 coimhead airson rudeigin,鈥 ars an gille.
Dh鈥檉heuch am peddlar ri faighinn a-null agus shleamhnaich esan cuideachd. 鈥極, seo rudeigin,鈥 thuirt e gu h-aotrom.
鈥楲org thu mo rudeigin?鈥 thuirt an gille.
鈥楥ha do lorg,鈥 fhreagair am peddlar.
Bha an gille deimhinne gun do lorg am peddlar an 鈥榬udeigin鈥 aige. Ghabh iad am bad a ch猫ile agus mharbh an gille am peddlar. Thiodhlaic an gille a chorp. Thill e dhachaigh. Fhuair a mh脿thair a-mach d猫 bh鈥 air tachairt agus far an robh corp a鈥 cheannaiche. Dh鈥檌arr i air a mac norrag a ghabhail. Fhad 始s a bha e na chadal, rinn i lite thana. Chrath i an lite air an talamh taobh a-muigh an taighe.
Nuair a dh鈥櫭╥rich an gille, chaidh e a-mach. 鈥楾ha i a鈥 sileadh lite,鈥 thuirt e ri a mh脿thair. 鈥楾ha lite air an talamh.鈥
鈥楢 bheil?鈥 ars ise. 鈥Coma leat mu dheidhinn.鈥
Nise, bha reithe aice. 始S e 鈥楶eddlar鈥 an t-ainm a bh鈥 air oir bhiodh e a' falbh air feadh na sg矛re aig amannan. Thug i an reithe don t-sloc far an robh corp a鈥 cheannaiche. Mharbh i an reithe. Chuir i a chlosach anns an t-sloc, agus ghluais i corp an duine gu 脿ite eile.
Goirid an d猫idh sin, th脿inig dithis phoileas don taigh. Dh鈥檉haighnich iad dhen ghille am fac鈥 e 鈥peddlar鈥.
鈥極,鈥 ars an leth-ghloic, 鈥榤harbh mi e.鈥
鈥楥uin a bha sin?鈥 dh鈥檉haighnich poileas.
鈥楢n oidhche a bha i a鈥 sileadh na lite,鈥 fhreagair an gille. Agus mh矛nich e far an robh corp a鈥 pheddlar.
Bha na poilis dhen bheachd nach robh sa ghille ach fear g貌rach. Ach thug iad s霉il air an 脿ite-thiodhlacaidh. Lorg iad reithe. 鈥楴ach tuirt mi riut gun robh e gun toinisg?鈥 thuirt fear de na poilis. 鈥楢n oidhche a bha a鈥 sileadh na lite! Sin am 鈥peddlar鈥 a mharbh e.鈥 Agus sin agaibh mo naidheachd. Beannachd leibh.
Abairtean na Litreach
Abairtean na Litreach: An Oidhche a bha i a鈥 Sileadh na Lite: the night it rained porridge; n矛 mi beagan nas giorra agus nas s矛mplidh鈥 i: I鈥檒l make it a bit shorter and simpler; 始s e se貌rsa de leth-ghloic a bh鈥 ann: he was a sort of half-wit; le mart air ceann r貌pa: with a cow at the end of a rope; d猫 tha thu ag iarraidh air a鈥 mhart?: what do you want for the cow?; thilg e smugaid na l脿imh: he spat in his hand; ch霉m e a dh貌rn d霉inte oir 始s ann an sin a bha an 鈥榬udeigin鈥 a fhuair e: he kept his fist closed because that was where the 鈥榮omething鈥 was that he got; th貌isich an gille air r霉rach anns an allt, feuch am faigheadh e i: the lad started to search in the burn to see if he could find it; aig an dearbh mhionaid th脿inig ceannaiche-paca: at that very moment a pack-merchant came; 鈥極, seo rudeigin,鈥 thuirt e gu h-aotrom: 鈥Oh, here鈥檚 something,鈥 he said lightly; ghabh iad am bad a ch猫ile: they went at each other [fought]; dh鈥檌arr i air a mac norrag a ghabhail: she asked her son to take a nap; chrath i an lite air an talamh taobh a-muigh an taighe: she shook the porridge on the ground outside the house; bhiodh e falbh air feadh na sg矛re aig amannan: he would go wandering at times; chuir i a chlosach anns an t-sloc: she put its carcase in the pit; ghluais i corp an duine gu 脿ite eile: she moved the man鈥檚 body to another place; nach tuirt mi riut gun robh e gun toinisg?: didn鈥檛 I tell you he was without sense?
Puing-ch脿nain na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach: bho th猫, Bean Mh矛cheil 始ic鈥橧lleain: from a woman, the wife of Michael Maclean. This is an old way of naming a married woman which is disappearing today; it appears to have been retained more strongly on Cape Breton Island than in Scotland.
Gn脿thas-cainnt na Litreach
Gn脿thas-cainnt na Litreach: Coma leat mu dheidhinn: don鈥檛 worry about it.
Broadcasts
- Sun 8 Sep 2019 22:30麻豆约拍 Radio nan G脿idheal
- Wed 11 Sep 2019 23:00麻豆约拍 Radio nan G脿idheal
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.