Â鶹ԼÅÄ

"Mae Cymru wedi tanberfformio ac mae hefyd wedi gweld ei pherfformiad yn dirywio."

Dyna ddadansoddiad damniol y dyn sy'n gyfrifol am un o brofion mwyaf dylanwadol y byd addysg.

Andreas Schleicher yw pennaeth addysg corff economaidd yr OECD, sy'n rhedeg Pisa ac yn gyfrifol am y profion rhyngwladol sy'n asesu sgiliau plant 15 oed bob tair blynedd.

Roedd e'n siarad cyn i Pisa gyhoeddi eu canlyniadau diweddaraf ddydd Mawrth.

Mae dros 70 o wledydd a rhanbarthau yn cymryd rhan ond mae canlyniadau Cymru wedi bod yn is na'r cyfartaledd ac yn waeth nag unrhyw ran arall o'r Deyrnas Unedig.

Bydd y canlyniadau diweddaraf yn cael eu cyhoeddi ddydd Mawrth.

Yn ôl Mr Schleicher mae'n dangos bod gormod o bobl ifanc yn gadael addysg heb y sgiliau maen nhw eu hangen.

Mae "enaid" y drefn wedi mynd ar goll trwy beidio canolbwyntio ar ddysgu o ansawdd uchel, meddai.

"Beth sy'n glir iawn yw dydy'r agendor rhwng beth mae'r byd ei angen gan ddysgwyr a beth mae ysgolion yn darparu yng Nghymru ddim wedi mynd yn llai, mae wedi mynd yn fwy," meddai.

Mae Pisa wedi dod yn gynyddol bwysig fel mesur o berfformiad addysgiadol, ond mae rhai wedi codi amheuon am y profion a'r ffordd y mae rhai gwledydd wedi ymateb i ganlyniadau gwael.

Fe brofodd Cymru 'sioc Pisa' yn 2010 pan ostyngodd y canlyniadau yn is na chyfartaledd yr OECD ym mhob pwnc, sef darllen, mathemateg a gwyddoniaeth.

Roedd perfformiad Cymru hefyd yn is nag unrhyw ran arall o'r DU - ac mae wedi aros ar waelod tabl gwledydd y DU hyd at y canlyniadau diwethaf yn 2016.

"Fe fydden i'n bendant yn gweld y 'sioc Pisa' yng Nghymru fel larwm iach iawn ar gyfer y system," dywedodd Mr Schleicher.

"Fe greodd hunan-ywmwybyddiaeth nad oedd yna o'r blaen."

Ac mae'n feirniadol iawn am oblygiadau beth mae e'n ei alw'n "model 20fed ganrif o ddysgu" Cymru, ar gyfer cyfleoedd pobl ifanc.

"Dyw nifer o bobl ifanc ddim hyd yn oed yn cyrraedd y lefelau sylfaenol o wybodaeth a sgiliau," meddai.

"Dydy hyn ddim ynglŷn â rhai ysgolion yn tan-berfformio. Mae'n fwy fel mater o nifer o bobl ifanc ddim yn cael yr addysg mewn nifer o ysgolion, mewn sawl cyd-destun economaidd."

Mae Mr Schleicher yn croesawu'r diwygiadau addysg yng Nghymru sy'n ceisio rhoi hwb i ansawdd dysgu ac athrawon.

"Ydy hynny'n ddigon i godi statws y proffesiwn dysgu, dydw i ddim eto wedi fy argyhoeddi, ond mae'n gam cyntaf pwysig," meddai.

Dywedodd bod yna "syniadau ysbrydoledig iawn" yn y ac mae e o'r farn bod y diwygiadau yng Nghymru yn arwain Cymru at "drefn addysg sy'n perfformio ar lefel uwch".

Ond mae'n bosib na fydd hynny'n tawelu meddyliau rhieni sydd wedi gweld cyfres o ganlyniadau Pisa gwael dros ddegawd.

"Os ydych chi'n gwneud y pethau cywir yna fe fydd hynny'n arwain at ganlyniadau gwell ac fe fydd hynny'n cymryd amser," meddai.

"Dylai rhieni ddeall mai'r hyn mae Cymru'n ei wneud yw'r ffordd orau i wella addysg."

Ond pan mae'r canlyniadau diweddaraf yn cael eu cyhoeddi ddydd Mawrth fe fydd rhieni, gwleidyddion ac athrawon yn awyddus i weld o leiaf egin gwelliant.