Â鶹ԼÅÄ

Crogi oedd achos marwolaeth Carl Sargeant, yn ôl dyfarniad cychwynnol gan grwner.

Cafwyd hyd i gorff yr AC dros Alun a Glannau Dyfrdwy yn ei ddyddiau wedi iddo gael ei ddiswyddo o Lywodraeth Cymru.

Cafodd y cwest ei agor a'i ohirio gan y crwner, John Gittins, mewn gwrandawiad byr yn Rhuthun ddydd Llun.

Dywedodd fod ei wraig, Bernadette Sargeant, wedi dod o hyd iddo yn ystafell olchi eu cartref "ar y llawr wedi gweithred debygol o hunan niwed".

Roedd hi wedi gweld nodyn ar y drws yn llawysgrifen ei gŵr yn ei rhybuddio hi i beidio agor y drws ond i alw'r heddlu.

Ceisiodd aelodau o'r teulu achub bywyd Mr Sargeant cyn i barafeddygon gyrraedd.

Fe wnaethon nhw barhau â'r ymdrechion hynny am 20-30 munud cyn i'w farwolaeth gael ei chadarnhau.

Cafodd Mr Sargeant, oedd yn Ysgrifennydd Cymunedau a Phlant, ei ddiswyddo yn dilyn honiadau ei fod wedi "cyffwrdd yn amhriodol" â nifer o fenywod.

Roedd yn wynebu ymchwiliad gan ei blaid ac roedd wedi ei wahardd gan Blaid Lafur Cymru pan fu farw.

Mae'r crwner, John Gittins wedi dweud nad yw'n rhan o'i ddyletswyddau i brofi pam bod y farwolaeth wedi digwydd ac na fyddai'r cwest yn ystyried cywirdeb yr honiadau oedd wedi eu gwneud yn ei erbyn.

Ond dywedodd y byddai'r cwest yn ystyried ei stad o feddwl ar y pryd ac os oedd hi'n fwriad ganddo i ladd ei hun.

"O ganlyniad mae'n bosib y bydd digwyddiadau'r diwrnodau cyn ei farwolaeth yn berthnasol i'r ymchwiliad. Mae hi'n rhy gynnar i ddweud ar hyn o bryd."

Ychwanegodd y bydd yn cysylltu gyda'r Prif Weinidog, Carwyn Jones ac o bosib aelodau eraill o Lywodraeth Cymru yn yr wythnosau nesaf er mwyn cael datganiadau ysgrifenedig.

Dywedodd Mr Gittins y byddai yn ystyried yn ofalus "y camau gafodd eu cymryd gan y Cynulliad" wrth ystyried lles iechyd meddwl Carl Sargeant cyn iddo farw.

Yn ôl y crwner bydd yn ystyried y dystiolaeth yma cyn penderfynu a fydd yn argymell rheoleiddiad 28 er mwyn atal marwolaethau i'r dyfodol.

Does dim dyddiad wedi ei bennu ar gyfer cwest i'r dyfodol oherwydd y cyhoeddiad y bydd ymchwiliad annibynnol yn digwydd a does dim cylch gorchwyl ar gyfer yr ymchwiliad hwnnw eto.

Bydd y cwest meddai Mr Gittins yn "ymchwiliad llawn a theg o'r materion" a ddim yn "achos fydd yn cael ei gynnal drwy'r wasg, gwleidyddiaeth na phersonoliaethau."