Â鶹ԼÅÄ

Bando o'r 80au, neu Yws Gwynedd 30 mlynedd yn ddiweddarach - yr un ydy'r geiriau yn 'Pan Ddaw Yfory': "Gad i ni obeithio na ddaw'r noson byth i ben."

Does wybod os oedd Leanne Wood yn hymian yr alaw, ond dyna'n sicr oedd ei dymuniad hi yn oriau mân 9 Mehefin.

Wrth i'r nos ymestyn i'r dydd roedd hi'n dod yn fwyfwy amlwg y byddai Plaid Cymru yn cipio pedwaredd sedd seneddol.

Rhyfedd felly bod rhai yn cwestiynu a ddylai hi barhau fel arweinydd.

Mae hon yn taro rhywun fel achos llys, lle mae dadleuon yr erlyniad a'r amddiffyniad yr un mor gryf â'i gilydd, gyda'r rheithgor - aelodau Plaid Cymru yn yr achos yma - yn ansicr ynglŷn â'r dyfarniad.

Wrth sôn am ganran y bleidlais yn cwympo a blaendaliadau'n cael eu colli yn yr etholiad cyffredinol, cefais fy atgoffa gan Leanne Wood yr wythnos hon 'mod i wedi dweud wrthi yn 2015 mai dim ond ennill seddi sy'n bwysig mewn etholiadau.

A chymryd felly bod hynny yn wir, dyma gymharu lle mae'r blaid arni ers i Leanne Wood gymryd yr awenau. Mae 'na bedwar yn llai o gynghorwyr, ac roedd un Aelod Cynulliad yn fwy cyn i Dafydd Elis-Thomas a chyn i Neil McEvoy gael ei .

Mae 'na Aelod Seneddol ychwanegol, mae'r aelod o Senedd Ewrop wedi cadw ei sedd, ac mae 'na ddau Gomisiynydd Heddlu newydd.

Mae'r perfformiad felly yn gyson. Ond ai cyson o dda o dan amgylchiadau anodd, neu cyson siomedig o ystyried bod y disgwyliadau'n uwch?

Yn addas iawn y fu'n gwneud y gwaith o osod y disgwyliadau drwy dargedu wyth sedd yn yr etholiad cyffredinol.

Ddigwyddodd hynny ddim, ond roedd y canlyniad yn un "rhyfeddol" medd Leanne Wood.

Straeon gwneud ydy rhai o'r straeon am arweinwyr dan bwysau weithiau. Rhywbeth i lenwi gwagle cynhadledd sy'n argoeli i fod yn un ddifflach.

Nid felly hon.

Mae 'na Aelodau Cynulliad sydd am weld newid, yn awyddus i gael mwy o oleuni na thywyllwch - hynny yw, gweledigaeth bositif yn hytrach nag ymosodiadau cyson ar y Ceidwadwyr yn San Steffan a Llafur yn y Cynulliad.

Mae sawl un yn rhannu eu rhwystredigaethau yn breifat, ond mae'r amser yn prysur ddod i gymryd y cam nesaf neu encilio.

Mi fydd dilynwyr cyson y sibrwd am yr arweinyddiaeth yn gyfarwydd â'r doethinebu ynglŷn ag enw'r olynydd posib. Ond yr un heriau fyddai o neu hi yn eu hwynebu. Sut mae gwireddu polisïau Plaid Cymru wrth barhau'n wrthblaid gredadwy?

Y perygl ydy trio plesio pawb a phlesio neb - arwyddo'r compact gyda Llafur, bargeinio gyda'r llywodraeth dros y gyllideb ond wedyn tynnu 'nôl o gytundebau tebyg o hyn ymlaen.

Ac ar Brexit, mae Leanne Wood yn dweud ei bod hi'n parchu'r canlyniad, yn wfftio'r syniad o ail refferendwm ac eto'n siarad am y posibilrwydd o bleidlais arall ar y cytundeb terfynol.

'Nôl at y gân - "Pan ddaw yfory, rhaid dweud ffarwel a rhoi pob dim yn ôl" ydy dechrau'r gytgan.

Dyna ffawd pob arweinydd yn y pendraw. Y cwestiwn i'r galeri yng Nghaernarfon ydy pryd.

Neu efallai eu bod nhw'n gofyn oes 'na rywun arall mewn gwirionedd fyddai'n gwneud cystal...