Â鶹ԼÅÄ

Mae cyn brif weinidog Cymru a'i frawd wedi cymryd rhan mewn seremoni arbennig yn Sir Benfro nos Iau i gofio am y bardd, y cenedlaetholwr a'r heddychwr Waldo Williams.

Fe ddadorchuddiodd Rhodri Morgan a'i frawd Prys Morgan, Athro Emeritws ym Mhrifysgol Abertawe, blac ym Mhentref Rhoscrowdder, ger tref Penfro, yr ardal lle y cyfansoddodd Waldo ei gerdd eiconig 'Cofio' yn 1931.

Mae perthynas y teulu Morgan gyda Waldo yn dyddio nôl i gyfnod yr Ail Ryfel Byd.

Cymdeithas Waldo drefnodd y dadorchuddio, a dywedodd llefarydd ar ran y Gymdeithas: "Mae'n rhaid iddo fod yn myfyrio ynghylch y pethau sydd i'w cofio neu na ellir eu cofio ers meitin ond dywed i'r pennill cyntaf lifo ohono'n sydyn wrth dorri erfin.

"Cyfansoddodd y pum pennill dilynol wedyn gyda'r nos wedi swpera yn y ffermdy."

Mae'r gerdd yn llawn hiraeth ac angerdd am wareiddiadau coll, ac mae'r gofeb yn cynnwys cyfieithiad Saesneg o'r gerdd gan D. M. Lloyd.

Ganwyd Waldo ym 1904 yn fab i ysgolfeistr yn Hwlffordd.

Lluniodd hefyd nifer o gerddi am genedlaetholdeb, gan gynnwys Preseli, Cymru'n Un, a Cymru a'r Gymraeg.

Cyhoeddodd ei unig gyfrol o farddoniaeth, Dail Pren, yn 1956.

Bu farw ym 1971 a'i gladdu ym mynwent Capel Blaenconyn rhwng Llandysilio a Chlunderwen.

Saif carreg goffa ger Mynachlog-ddu gyda'r arysgrif 'Waldo 1904-1971' arni.