Garn Boduan
Mae Garn Boduan yn un o gyfres o fryniau folcanig sy'n ffurfio asgwrn cefn Penllyn. Caer bentir 10ha yw Garn Boduan lle gellir gweld lle bu llinellau'r tair wal amddiffynnol. Mae'n werth mynd yno ar ymweliad oherwydd bod dros 100 o strwythurau o waliau cerrig, tai crwn ac adeiladau crwn a phetryal yn dal i'w gweld hyd heddiw. Mae gweddillion 170 o gytiau crwn i'w gweld yno fel cylchoedd carreg wedi'u dymchwel tua 5-6cm mewn diamedr. Nid oedd angen amddiffynfeydd cymhleth yma - roedd lleoliad naturiol Garn Boduan ar fryn serth anghysbell, yn ei wneud yn safle amddiffynnol da. Mae peth tystiolaeth o ddyblygu amddiffynfeydd y gellir eu gweld i gyfeiriad y gogledd-ddwyrain. Y rhagfur carreg isaf yw'r amddiffynfa wreiddiol, tra bod y rhagfur uchaf wedi'i adeiladu'n well ac yn fwy. Gall fod y waliau amddiffynnol mewnol wedi'u adeiladu yn y canrifoedd yn syth ar ôl goresgyniad Rhufeinig. Ai hwn oedd 'castell' Buan, sy'n cael ei ystyried yn ffigwr pwysig yn 600O.C? Mae'r brif fynedfa yn y gornel gogledd-ddwyreiniol. Gallai'r gaer fechan neu'r gaer ddinesig fod yn hŷn. Yn ogystal, mae dwy ffynnon dwr croyw ar y safle, oedd yn rhoi dwr i trigolion y gaer drwy'r flwyddyn. Cyfarwyddiadau Mae'r mynediad i'r safle ar y ffordd B4354, tua 300 metr o'r groesffordd gyda'r A497. Fe welwch fynedfa i'r goedwig ar y chwith. Mae lle i barcio ond rhaid cymryd gofal rhag creu rhwystr i'r fynedfa. Mae llwybr yn mynd â chi o fynedfa'r goedwigaeth i'r safle. Yn yr ail fachdro ar y trac, cymerwch y llwybr uchaf yn syth ymlaen. Byddwch yn ofalus ar y tir anwastad.
| 
