Cwmgiedd
Ai yma 'sgwn i y cafodd y fintai ddewr eu pryd olaf, cyn cychwyn am Batagonia.
Yn rhyfedd ddigon, mae 'na blanhigyn sy'n gynhenid i Dde America o'r enw Mimosa. Ac os oeddach chi yn y Ritz ym Mharis ym 1925 hwyrach eich bod chi wedi blasu coctel newydd sbon. Cyfuniad o siampen, gwin gwyn, a sudd oren. Dyna'r Mimosa Coctel.
Rhoi cymunedau'n gyntaf.
Yn sicr fe fyddwn i'n codi fy ngwydyr i'r tri ymroddgar yma sy'n gweithio er budd pobol Ystradgynlais a'r cylch ac yn rhoi'r cymunedau'n gyntaf. A pwy ydi'r tri? Ar y chwith, Adele Evans. Ar y dde, Patricia Davies. A'r rhosyn yn y canol? Y cymeriad lliwgar, Tom Addey.
Ar ol cael sgwrs efo Tom, Adele a Pat, ymlaen a fi i'r pentre ar lan yr afon yma.
Hon ydi'r afon, ond nid hwn yw'r dwr oedd yn llifo dros y cerrig, pan godwyd capel y pentref, sef pentref Cwmgiedd, ym 1806.
Ar gyrion y pentref mae capel 'Trefnyddion Calfinaidd'- Capel Yorath. Ai hwn ydi'r unig gapel Yorath yng Nghymru.? Os wyddoch chi am un arall-cysylltwch a hywel@bbc.co.uk
A dyma ben y daith - siop enwog Eddie Shincs. Fel 'na mae pawb yn ei adnabod. Yn y llun wrth ochor Eddie a'i chwaer Susan, mae Arwel Michael, un o ffrindiau mawr Eddie a cherddwr o fri. 'Fe ymddangosodd y ddau yn y ffilm The Silent Village, a saethwyd yng Nghwmgiedd, am bentref Lidice yn yr hen Tsiecoslafacia, a ddinistrwyd gan y Natsiaid yn ystod y rhyfel.
Bore dydd Iau ar raglen Nia fe gewch chi'r hanes i gyd..
Hanesion 