Yr Archdderwyddes gyntaf?
°ä²¹³Ù±ð²µ´Ç°ùï²¹³Ü: Eisteddfod Genedlaethol
| 11:55, Dydd Mawrth, 26 Mehefin 2012
Felly, mae'n debyg y bydd 'na ferch yn cael ei phenodi'n Archdderwydd am y tro cyntaf erioed yn hanes Gorsedd Beirdd Ynys Prydain.
Dr Christine James yw'r unig enwebiad ddaeth i law ar gyfer y swydd am y cyfnod 2013-16 a bydd yn rhaid i Orsedd y Beirdd gadarnhau yr enwebiad yn eu cyfarfod blynyddol yn ystod yr Eisteddfod Genedlaethol ym Mro Morgannwg eleni.
Cafodd y cyhoeddiad ei wneud gan yr Archdderwydd presennol yn ystod seremoni groesawu'r Eisteddfod Genedlaethol i Ddinbych ddydd Sadwrn 23 Mehefin.
Meddai Jim Parc Nest: "Yn unol â threfniannau Gorsedd y Beirdd, gwahoddwyd enwebiadau ar gyfer swydd yr Archdderwydd, ac erbyn y dyddiad cau, roedd y Cofiadur wedi derbyn un enwebiad. Er bod rhaid i gyfarfod blynyddol yr Orsedd gadarnhau'r enwebiad hwn yn y cyfarfod yn ystod yr Eisteddfod eleni, rwyf am gyhoeddi, a hynny'n hapus iawn, mai enw Christine James o Gaerdydd, fydd yn mynd gerbron y cyfarfod blynyddol ym Mro Morgannwg."
Mae'r Dr James, enillydd y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Eryri a'r Cyffiniau yn 2005, yn Uwch-ddarlithydd yn y Gymraeg ym Mhrifysgol Abertawe ac wedi dysgu'r Gymraeg tra roedd hi yn yr ysgol yn y Porth, Cwm Rhondda.
Ai cyd-ddigwyddiad yw hi mai merch yw'r unig enwebiad am y swydd aruchel y tro hwn wedi dipyn o hŵ ha dair blynedd yn ôl pan dynnodd Mererid Hopwood yn ôl o'r ras?
I weld rhestr o'r dynion sydd wedi bod yn Archdderwyddon ers 1888 . Mae 'na ferched ymhlith y deunaw o Swyddogion yr Orsedd; dwy ohonyn nhw - un yn Swyddog Cysylltiadau Celtaidd a'r llall yn gyfrifol am y gwisgoedd.
